رسانه قطبنما: فعالان دفاتر مسافرتی در ایران که با مجوز فعالیت می‌کنند و به صورت کاملا خصوصی اداره می‌شوند، اغلب دو تهدید اصلی را بیخ گوش خود احساس می‌کنند:
- تورها و آژانس‌های غیرمجاز
- شرکت‌های مسافرتی خصولتی و نیمه دولتی
اما آیا تا به‌حال فعالیت‌های صنفی در قالب انجمن صنفی دفاتر مسافرتی توانسته از این آسیب‌ها کم کند؟
بررسی‌های «قطبنما» نشان می‌دهد که موفقیتی در این زمینه عاید انجمن‌های صنفی نشده. دلیل آن چیست؟ گاهی حرف‌ها در حد شعار باقی مانده و عملی نشده و گاهی شاید، تیغ فعالیت‌های صنفی نتوانسته برخی رشته‌های اتصال به رانت‌های مستحکم را پاره کند!
مقابله با زیرفروشی و شرکت‌های غیر مجاز
موضوع فعالیت غیرمجاز برخی تورها و آژانس‌های مسافرتی بدون مجوز، موضوع جدیدی در دنیای گردشگری ایران نیست. برخی معتقدند باید با این افراد و دفاتر غیرمجاز برخورد قانونی صورت گیرد و برخی، باور دارند که می‌توان بستری برای فعالیت قانونی این آژانس‌ها فراهم کرد.
سعید زرینی، مدیرعامل آژانس ندای زرین پرواز که امسال برای انتخابات انجمن صنفی دفاتر مسافرتی تهران کاندید شده در گفتگو با «رسانه قطبنما» از آسیب‌هایی می‌گوید که شرکت‌ها و وب‌سایت‌های غیرمجاز به دفاتر دارای مجوز وارد می‌کنند.
به‌گفته او، برخی آژانس‌ها با زیرفروشی به دیگر همکاران خود آسیب می‌زنند: «اغلب اوقات افراد ارزان‌فروشی را با زیرفروشی اشتباه می‌گیرند؛ بسیاری از آژانس‌های آنلاین ادعا می‌کنند در حال فروش خدمات ارزان هستند، اما حقیقت آن است که بسیاری از نرخ‌هایی که در بیلبوردهای تبلیغاتی دیده می‌شوند، دور از حقیقت هستند. این موارد باعث ایجاد رقابت ناسالم می‌شود.»
حتی نمونه‌هایی وجود دارند که مسافر به‌صورت آنلاین از وب‌سایت‌های مطرح فروش خدمات سفر، هتلی را رزرو می‌کند، اما پس از رزرو، نام مسافر در لیست رزرو هتل وجود ندارد. زرینی معتقد است که این بی‌قانونی‌ها باید ساماندهی شود.
اما راهکار برای مقابله با وب‌سایت‌های غیر مجاز چیست؟ آیا باید این فعالان را حذف کرد یا راهی برای تعامل با آن‌ها یافت؟
به نظر زرینی، تعامل با افرادی که کارهای خلاف و غیرقانونی انجام می‌دهند، معنی ندارد و اگر تخلف‌ها از یک حدی عبور کند، باید برخورد قانونی صورت گیرد: «البته می‌توانیم به آن‌ها درخواست همکاری و تعامل ارائه دهیم، اما وقتی موضوع ادامه‌دار می‌شود، نمی‌توان از در تعامل وارد شد.»
بررسی‌های ما نیز حکایت از افزایش تورهای غیر مجاز دارد؛ اما دلیل رشد فعالان بدون مجوز چیست؟
زرینی می‌گوید که ما زمانی احساس می‌کردیم اگر سازمان به وزارتخانه تبدیل شود، این مشکلات حل می‌شود و نظارت‌ها تقویت خواهد شد؛ اما در حال حاضر می‌بینیم که در بسیاری از بخش‌های گردشگری، از جمله بومگردی، تورها و… رشد فعالان و وب‌سایت‌های غیر مجاز بیشتر شده است: «این موارد باید حتما ساماندهی شود، باید از مقامات گردشگری خواسته شود که یک سازوکار مشخص برای برخورد با وب‌سایت‌های غیر مجاز داشته باشند؛ به این صورت که یا سایت آن‌ها بسته شود یا به آن‌ها مجوز داشته شود تا بتوان نظارت لازم را اعمال کرد. اگر این اتفاق‌ها نیفتد، دیگر اثری از گردشگری باقی نمی‌ماند.»
به‌نظر زرینی باید کمیته‌ای وجود داشته باشد تا به صورت یکپارچه به همه بخش‌های گردشگری نظارت داشته باشد.
لزوم ارتقای فناوری در آژانس‌های سنتی
کاندیدای انتخابات انجمن صنفی دفاتر مسافرتی تهران البته به اهمیت به‌روز شدن کسب‌وکارهای گردشگری و استفاده آن‌ها از ظرفیت‌های تکنولوژی واقف است: «این به‌روزرسانی در بسیاری از بخش‌های صنفی از جمله انجمن ایران در حال انجام است»؛ اما او در خصوص از وب‌سایت‌های آنلاین غیر مجاز که مدعی خدمات ارزان‌تر به مسافران هستند می‌گوید: «بسیاری از این شرکت‌های آنلاین، به‌دلیل نداشتن تیم حرفه‌ای، پس از تغییر نرخ‌ها و هرگونه مشکل دیگر، مسافر را سردرگم می‌کنند و بسیار دیده می‌شود که مسافران در بخش نظرات سایت‌ها برای دریافت پول خود شکایت می‌کنند.»
زرینی می‌گوید: «می‌توانیم کمیته‌های تخصصی در بحث‌های آموزشی و حقوقی برگزار کنیم تا آژانس‌ها بتوانند در این زمینه‌ها نیز تقویت شوند و بعد از دوران همه‌گیری کرونا به شرایط قبل خود بازگردند. به‌روز بودن، چیزی است که این روزها آژانس‌های گردشگری به آن نیاز دارند و هنوز بسیاری از همکاران ما اطلاعات به‌روز درباره گردشگری ندارند.»
به باور او، اگر بتوان بار آموزشی کارکنان و مدیران آژانس‌ها را تقویت کرد، آن‌ها می‌توانند نگاه حرفه‌ای‌تری داشته باشند و در نتیجه عملکرد بهتری از خود به نمایش بگذارند؛ موضوعی که انجمن صنفی دفاتر مسافرتی تهران باید به آن بپردازد.
مقابله با بنگاه‌داری نهادهای خصولتی
چالش عمده دیگر بر سر راه فعالان آژانس‌های مسافرتی در ایران، رقابت با شرکت‌های مسافرتی نیمه‌دولتی و خصوصی است؛ موضوعی که زرینی می‌گوید باید در قالب فعالیت‌های صنفی پیگیری شود.
این فعال گردشگری کشور با طرح سوالی مسئله را باز می‌کند: «چطور ممکن است یک شرکت واقعا خصوصی بتواند همه پروازهای یک شرکت هواپیمایی را چارتر کند یا همه اتاق‌های یک هتل را گارانتی کند؟ یک شرکت خصوصی چنین سرمایه‌هایی را از کجا می‌آورد؟»
این چالش البته سال‌هاست که حیات آژانس‌های خصوصی را تهدید می‌کند و زرینی معتقد است کلید حل آن در دستان بخش دولتی است و بدون حمایت دولت از بخش خصوصی واقعی، نمی‌توان این گره را باز کرد.
او از لزوم حمایت دولت در دیگر بخش‌ها نیز می‌گوید: «بخش‌های مختلف مانند اداره مالیات، تامین اجتماعی، بانک‌ها و وزارتخانه‌های که به‌طور مستقیم به بخش گردشگری ارتباط دارند، باید کمک کنند؛ همان طور که این نهادها در کشورهای دیگر به یاری بخش‌های مختلف گردشگری آمدند.»
به گزارش «رسانه قطبنما»، انتخابات انجمن صنفی دفاتر مسافرتی تهران روز چهارشنبه ۴ خرداد ۱۴۰۱ برگزار خواهد شد.
پیشنهاد «رسانه قطبنما»:
