آیا پیشرفت تکنولوژی تهدیدی برای مشاغل گردشگری است؟

در سال‌های اخیر به‌ویژه از سال ۲۰۲۰ تا کنون، استفاده از تکنولوژی در صنعت گردشگری در راستای ایجاد فرآیندهای هوشمندانه و خودکار، شخصی‌سازی سفرها و امکان پیش‌بینی‌ شرایط شاهد رشد چشم‌گیری بوده است. اگر شرایط به‌همین منوال به پیش برود، با ادامه پیشرفت تکنولوژی، صنعت گردشگری در آینده‌ای نه‌چندان دور صنعتی پیشرو در زمینه فناوری‌های پیشرفته و هوش مصنوعی خواهد بود. اما سوالی که پیش می‌آید این است که با وجود پیشرفت تکنولوژی و استفاده از ربات‌ها و به‌‌دنبال آن کاهش استفاده از نیروهای انسانی، در صنعتی مانند صنعت گردشگری، سرنوشت کارگران و کارمندان این صنعت چه می‌‌شود؟ آیا پیشرفت تکنولوژی می‌تواند مسئله‌ی نگران‌‌کننده‌ای برای نیروهای انسانی باشد؟

پیشرفت تکنولوژی و گردشگری

آن طور که پیش‌‌بینی می‌شود، در سال ۲۰۲۵ صنعت گردشگری شاهد پذیرش گسترده‌ «ربات‌های انسان‌نما» (Humanoid robot) مانند ربات «جتسون» (Jetsons) خواهد بود. از سوی دیگر، همه‌گیری ویروس «کرونا» در سال ۲۰۲۰ و تغییر در شیوه‌ی کاری بسیاری از کارمندان، بسیاری از شرکت‌ها را بر آن داشت بیشتر فرایندها و فعالیت‌های خود را دیجیتالی کنند. بر اساس اطلاعات شرکت «مکینزی اند کامپنی» (McKinsey & Company) که یک شرکت مشاور مدیریت جهانی است، بحران کرونا حدود سه سال فرآیند دیجیتال‌سازی تعامل با مشتری را تسریع کرده است. با این حال، در طی دوره همه‌گیری ویروس کرونا، بسیاری از شرکت‌ها نیازی به افزودن نیروهای انسانی به کسب‌و‌کار خود احساس نکردند. حتی فراتر از آن بسیاری از شرکت‌های مسافرتی مانند گروه‌های هتلداری چینی «هوآزو» (Huazhu) و «بی‌تی‌جی هومیننز» (BTG Homeinns) تا آنجا پیش رفتند که در سال ۲۰۲۰ با همکاری با شرکت تولید‌کننده ربات «اکسل لند» (ExcelLand)، بر تولید ربات‌های تحویل غذا در خدمات روم سرویس هتل‌ها سرمایه‌گذاری کردند. علاوه بر آن، ربات‌ها می‌توانند در بخش‌های دیگر صنعت هتلداری مانند استقبال از مشتریان و ارائه اطلاعات به آن‌ها، بخش امنیتی هتل‌ها، ارائه خدمات به اتاق‌ها، انجام کارهای نظافتی و... نیز فعالیت کنند.

بیشتر بخوانید: مهم‌ترین ترندهای صنعت گردشگری در سال ۲۰۲۱

ربات‌ها در سایر بخش‌های صنعت گردشگری

به‌جز صنعت هتلداری، ربات‌ها در بخش‌های دیگر صنعت گردشگری نیز نقش مهمی ایفا می‌کنند که این نقش در دوران همه‌گیری کرونا بسیار پررنگ‌تر شد. به‌عنوان مثال با تایید مسئولین مربوطه برای استفاده از وسایل‌نقلیه خودران یا "Autonomous"، در ترمینال‌های فرودگاه‌ها از اسکوترهای حرکتی خودران برای کمک به مسافرانی که نقص یا ناتوانی جسمی دارند، استفاده می‌شود. استفاده از این نوع وسایل‌نقلیه، نیاز به حضور کارگران برای حمل صندلی‌های چرخ‌دار (ویلچر) مسافران را کاهش می‌دهد. علاوه بر آن، هواپیماهای بدون سرنشین و ربات‌های هوشمند امنیتی برای گشت‌زنی در محیط فرودگاه‌ها مورد‌استفاده قرار می‌گیرند نیز نیاز به نیروهای انسانی امنیتی را کاهش داده است.

استفاده از تکنولوژی‌های بدون تماس در صنعت هتلداری

بر اساس آمارها، پیاده‌سازی و راه‌اندازی تکنولوژی‌های بدون تماس در صنعت گردشگری، به‌ویژه‌ در صنعت هتلداری، در دوران همه‌گیری ویروس کرونا با افزایش چشم‌گیری روبه‌رو شده است. در جدول زیر درصد استفاده از تکنولوژی‌های بدون تماس در صنعت هتلداری را مشاهده کنید:  

استفاده از سایر انواع ربات‌ها در صنعت گردشگری

معمولا رایج‌ترین تعریف از مفهوم ربات، یک ماشین خودکار است که برای انجام وظایف خاصی با دقت طراحی شده است. این وظایف می‌تواند شامل کارهای فیزیکی، مانند مونتاژ قطعات در یک کارخانه، حمل صندلی‌های چرخ‌دار در فرودگاه‌ها، ارائه خدمات به اتاق‌های هتل‌ها، حتی کارهای مربوط به پیام‌رسان‌های نوشتاری و گفتاری یا سایر خدمات باشد. شاید مهیج‌ترین ربات‌ها در صنعت گردشگری تکنولوژی «هوش مصنوعی» باشد، چراکه می‌تواند فناوری‌هایی مانند «یادگیری ماشین» یا «ماشین لرنینگ» (Machine Learning) و انجام کارهای پیچیده‌تری را که معمولاً به عملکرد شناختی انسان‌ها نیاز دارد را تسهیل کند.

ربات‌ها و ایجاد دردسر برای کارگران بخش گردشگری

هوش مصنوعی و یادگیری ماشین نیز، که ربات‌های غیرقابل‌مشاهده محسوب می‌شوند، می‌توانند به همان اندازه که برای صنعت گردشگری مفیدند، باعث ایجاد اختلال در مشاغل گردشگری شوند. با استفاده از این تکنولوژی‌های خودکار، به مشاغلی که در جمع‌آوری و پردازش داده‌ها فعالند، ضربه وارد می‌شود. آمارها نشان می‌دهد که بسیاری از گروه‌های هتلداری که تیم‌های مدیریت درآمد خود را در سال ۲۰۲۰ کاهش داد‌ه‌اند، اکنون ترجیح می‌دهند با ریشه‌کن‌شدن بحران کرونا، از انواع نرم‌افزارها برای تعیین نرخ و مدیریت موجودی اتاق‌های هتل‌ها استفاده کنند. از سوی دیگر همه‌گیری ویروس کرونا سرعت آموزش و یادگیری آنلاین در شرکت‌ها را افزایش داده‌ است. به همین دلیل برخی از شرکت‌های مسافرتی با سرمایه‌گذاری در آموزش نیروهای کار خود، نسبت به افزایش سطح خودکارسازی واکنش نشان دادند. در همین راستا برخی از شرکت‌ها از تلاش‌های سازمان‌هایی چون "Typsy" و "Hosco" که در حوزه‌ی آموزش برای متخصصان صنعت مهمان‌یاری و کمک به ارتقا‌ی ظرفیت‌ها و توانایی‌های کارگران گردشگری فعالیت می‌کند، پشتیبانی و استقبال کردند. این آموزش‌ها با استفاده از ترکیبی از آموزش ویدیویی در تلفن‌های همراه و تکنولوژی «واقعیت مجازی» (Virtual Reality) و «واقعیت افزوده» (Augmented Reality) برای تمرین مهارت‌های گوناگون صورت می‌گیرند. کارشناسان معتقدند که اگر روند خودکار‌سازی یا اتوماسیون در طی چند دهه انجام شود، حداقل می‌توانند برای کارگران کارایی‌هایی داشته باشد و فرصتی را در اختیار این افراد قرار دهد.

سخن پایانی

دیجیتالی شدن شرکت‌های گردشگری اگرچه می‌تواند سبب نگرانی کارگران صنعت گردشگری برای از‌دست‌دادن شغلشان باشد، اما در هر صورت روند خودکارسازی صنعت گردشگری بیشترین سود و منفعت را برای این صنعت دارد به‌طوری که در گزارش «مؤسسه‌ی فناوری ماساچوست» (MIT) در سال ۲۰۲۰ اشاره شده است که خودکارسازی باعث افزایش بهره‌وری و به‌دنبال آن افزایش درآمد کل اقتصاد می‌شود. به‌نظر می‌رسد این تغییر خواه ناخواه اتفاق خواهد افتاد و در این بین نیروهای فعال در صنعت گردشگری تنها با افزودن دانش و آشنایی بیشتر با تکنولوژی می‌توانند امنیت شغلی خود را تضمین کنند.

پیشنهاد رسانه قطب‌نما: نوآوری و آموزش، ابزار جدید سازمان جهانی گردشگری و گوگل جهت بهبود گردشگری

جدیدترین مطالب صنعت گردشگری را در وب‌سایت رسانه قطب‌نما مطالعه کنید.