آیا واقعا با آغاز واکسیناسیون همگانی «کووید-۱۹» صنعت گردشگری آنلاین در نیمه دوم سال ۲۰۲۱ (پاییز و زمستان ۱۴۰۰) بهبود خواهد یافت؟ آیا کمپین‌های تبلیغاتی گسترده و مانور دادن روی ترندهای گردشگری جدید، باعث تشویق دوباره افراد برای سفر شده و در رونق گردشگری موثر خواهد بود؟ آیا افراد با واکسیناسیون همگانی موافقند؟ آیا تبلیغات و اقدامات انجام شده می‌تواند تاثیر برعکس داشته و آنطور که پیشبینیها می‌گویند گردشگری با تاخیر بیشتری به‌رونق سابق خود بازگردد؟ آیا این احتمال وجود دارد که تاخیر در رونق دوباره سفرها، تاثیر عمده‌ای بر کاهش «نقدینگی» شرکت‌های گردشگری آنلاین داشته و باعث ورشکستگی بیشتر این دسته از کسب‌و‌کارها شود؟ این‌ها تنها بخشی از سوالاتی است که صنعت گردشگری آنلاین در سال ۲۰۲۱ با آن‌ها روبه‌رو است. با این وجود کدام یک از این سوالات بزرگ‌ترین چالش پیش روی صنعت گردشگری آنلاین در سال جاری است؟ با شیوع بیماری «کرونا» و بحران اقتصادی پس از آن، صنعت گردشگری با پیامدهای بی‌شماری دست به گریبان شد که از مهم‌ترین این پیامدها می توان به موارد ذیل اشاره کرد:
- اخراج یا تعلیق گسترده کارمندان
- کاهش بودجه‌های عملیاتی شرکت‌ها برای آغاز یک دوره «مقاومت اقتصادی»
- محدود کردن ارائه خدمات جانبی جهت جلوگیری از ورشکستگی
- مذاکرات بیشتر شرکت‌ها به‌منظور جذب سرمایه و بودجه از سوی اشخاص و سازمان‌های دولتی یا خصوصی جهت تامین بدهی‌های مالی
این مسائل و هزاران مشکل دیگری که در پی شیوع بیماری «کووید-۱۹» ایجاد شد، سوالات مهمی در زمینه بودجه موردنیاز شرکت‌های گردشگری آنلاین در سال ۲۰۲۱ مطرح می‌کند، مانند این که:
- آیا شرکت‌های گردشگری آنلاین در حال حاضر بودجه نقدی کافی جهت ادامه کسب‌و‌کار خود را دارند؟
- آیا شرکت‌های فعال در این زمینه برای خروج از بحران کرونا و آماده شدن برای دنیای گردشگری «پساکرونا» بازهم نیاز به مذاکرات بیشتر با سرمایه‌گذاران، نهادهای دولتی و خصوصی و بانک‌ها برای تامین بودجه و دریافت وام‌های ضروری دارند؟
- آیا شرکت‌ها همچنان در سال ۲۰۲۱ هم مجبور به کاهش هزینههای عملیاتی و تعلیق دوباره کارمندان خود خواهند بود؟
حال با مطرح شدن چنین سوالاتی در خصوص بودجه نقدی شرکت‌ها، بهتر است نگاهی به کارنامه مالی ابرقدرت‌های صنعت گردشگری آنلاین مانند «اکسپدیا»، «بوکینگ»، «ایربی‌ان‌بی» و «تریپ دات کام» انداخته و با مشکلات، سوالات و چالش‌هایی که بحران کرونا برای این شرکت‌ها نیز ایجاد کرده است، آشنا شویم.
نگاهی نزدیک به کارنامه مالی ابرقدرت‌های صنعت گردشگری آنلاین در آغاز سال ۲۰۲۱
بحران کرونا، از کوچک‌ترین تا بزرگ‌ترین شرکت‌ها از جمله ابرقدرت‌های صنعت گردشگری آنلاین مانند «اکسپدیا»، «بوکینگ» و حتی «ایربی‌ان‌بی» را با مشکل تامین و مدیریت بودجه در سال ۲۰۲۰ روبه‌رو کرد. براساس گزارش‌های رسیده، در سه ماهه پایانی سال ۲۰۲۰ (پاییز و زمستان ۱۳۹۹)، شرکت «بوکینگ هولدینگز» (Booking Holdings) بیش از ۱۱ میلیارد دلار بودجه نقدی برای کنترل بحران در دست داشت و توانست با سرافرازی وارد سال ۲۰۲۰ شود. پس از آن به‌ترتیب گروه «تریپ دات کام» از «چین» با ۹.۷ میلیارد دلار بودجه، «اکسپدیا» با ۴.۳ میلیارد دلار و «ایربی‌ان‌بی» پیش از آغاز «عرضه اولیه سهام» (IPO) خود با ۲.۷ میلیارد دلار بودجه نقدی از بخش رزرو هتل‌ها و اجاره کوتاه‌مدت اقامتگاه‌ها و در نهایت «تریپ ادوایزر» با ۴۴۶ میلیون دلار بودجه به‌ترتیب ثروتمندترین شرکت‌های گردشگری آنلاین در بحران کرونا بودند که با استراتژی‌ها و اقدامات خود توانستند عملکرد چشمگیری در بدترین سال گردشگری جهان داشته باشند. بنابراین نمی‌توان گفت این ابرقدرت‌ها در سال ۲۰۲۱ چندان با مشکل یا چالش تامین بودجه برای توسعه و ادامه فعالیت‌های خود روبه‌رو شوند.
اما آیا شرایط از همان ابتدای بحران کرونا برای این شرکت‌ها اینطور بود؟
برای درک مشکل درگیری این ابرقدرت‌ها با مسائل مالی بحران کرونا در سال ۲۰۲۰، کافی است نگاهی به درآمدزایی آن‌ها در دوره‌های مشابه سال ۲۰۱۹ انداخت و به‌راحتی متوجه این نکته شد، که حتی ابرقدرت‌های صنعت گردشگری آنلاین نیز دچار «وارونگی نقدی» شده و بالاجبار هزینههای عملیاتی خود را به‌شدت کاهش داده‌اند. برای مثال تنها با بررسی نقدینگی ماه سپتامبر ۲۰۲۰ (شهریورماه ۱۳۹۹) گروه تریپ دات کام در چین و مقایسه بودجه ۹.۷ میلیارد دلاری نقدی آن‌ها در مقابل بودجه ۱.۷۵ میلیارد دلاری هزینههای عملیاتی می‌توان به‌خوبی اثر وارونگی نقدی را مشاهده کرد. حتی کمپانی بزرگی مانند «بوکینگ هولدینگز» که صدرنشین بالاترین سودآوری سال ۲۰۲۰ است نیز در شرایطی مشابه قرار دارد. این شرکت چیزی بیش از ۶ میلیارد دلار از کل بودجه ۱۱ میلیارد دلاری خود را باید صرف هزینههای عملیاتی سال ۲۰۲۱ کند که عملا باعث کاهش هزینه نقدی در دسترس، جهت ادامه فعالیت‌هایش در سال ۲۰۲۱ می‌شود. به‌بیان بسیار ساده باید گفت «هرچه شرکتی ثروتمندتر باشد، هزینه عملیاتی آن نیز بیشتر خواهد بود». این دقیقا تعریفی از «وارونگی نقدینگی» و عدم تعادل میان هزینههای عملیاتی، سودآوری خالص و بودجه شرکت‌ها است. حال صرف‌نظر از این دو مورد، چالش میان «اکسپدیا»، «بوکینگ» و «ایربی‌ان‌بی» با آغاز «عرضه اولیه سهام» این شرکت در ماه پایانی سال ۲۰۲۰ (آذرماه ۱۳۹۹) نیز به‌نوبه خود مسئله‌ای بسیار مهم و چالش برانگیز است که سناریوهای بسیار زیادی در زمینه بهبود صنعت گردشگری آنلاین در سال ۲۰۲۱ مطرح می‌کند. عرضه اولیه سهام ایربی‌ان‌بی در ماه‌های آخر سال ۲۰۲۰ و درآمد چشمگیر این شرکت از فروش سهام خود، «بوکینگ» و «اکسپدیا» را در بازار سهام «نزدک» (Nasdaq) غافلگیر کرد و باعث شد این دو ابرقدرت به ایربی‌ان‌بی، به‌‌چشم رقیبی سرسخت و هوشمند نگاه کنند که سوار بر موج بحران اقتصادی کرونا در حال تبدیل شدن به ابرقدرتی در صنعت گردشگری آنلاین بوده و ممکن است تهدیدی بر تسلط آن‌ها بر این حوزه باشد. جالب است بدانید، ایربی‌ان‌بی با حرکت هوشمندانه و عرضه اولیه سهام توانست هزینه ۳ میلیارد دلاری عملیاتی ابتدای سال ۲۰۲۰ را جبران کرده و با تبدیل شدن به یک شرکت «سهامی عام» بیش از ۳.۵ میلیارد دلار پول نقد به بودجه سال ۲۰۲۱ اضافه کند که با احتساب این هزینه می‌توان گفت، ایربی‌ان‌بی با بودجه‌ای بیش از ۶ میلیارد دلار برای آغازی قدرتمند در سال ۲۰۲۱ آماده شده است. در یک کلام و با بررسی اقدامات این ابرقدرت‌ها می‌توان نتیجه گرفت که «شرکت‌های گردشگری آنلاین با کاهش هزینه عملیاتی سال ۲۰۲۰، توانسته‌اند بودجه نقدی چشمگیری برای شروعی دوباره در سال ۲۰۲۱ جمع‌آوری کنند.»
درک قاعده بی‌نظمی و عدم تعادل هزینه‌ها
زمانبندی رونق دوباره سفرها و بهبود صنعت گردشگری در جهان و ارتباط آن با وضعیت نقدینگی شرکت‌ها قطعا در شرایط متعادل و منظمی نیست، اما این خود پیامدهای استراتژیک بزرگی به‌همراه دارد که شرکت‌های گردشگری هوشمند با درک این بی‌نظمی به‌راحتی می‌توانند راه بهبود و خلاص شدن از چنین بحران اقتصادی سختی را درک کنند. حال که به پیامدهای عدم تعادل میان زمانبندی بهبود و رونق دوباره سفرها و وضعیت نقدینگی شرکت‌ها اشاره شد، بهتر است به سوالاتی که در این زمینه برای ابرقدرت‌های صنعت گردشگری آنلاین مطرح می‌شود نیز دقت داشت. به عنوان مثال:
- آیا «ایربی‌ان‌بی» بودجه نقدی کافی برای شروع مجدد سرمایه‌گذاری در گسترش برند هتلداری خود را که از بهار سال گذشته و با آغاز بحران کرونا متوقف کرده بود، دارد؟
- آیا بوکینگ هولدینگز که مانند ایربی‌ان‌بی بیش از ۲۵ درصد از نیروهای کار خود را اخراج یا تعلیق کرده بود، در سال ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۲ (۱۴۰۰-۱۴۰۲) و با بهبودی دوباره صنعت گردشگری، تعداد کارمندان خود را افزایش خواهد داد؟
- باتوجه به افزایش تقاضای سفرها در چین و رشد چشمگیر صنعت گردشگری در این منطقه، آیا «تریپ دات کام» نسبت به همتایان غربی خود شاهد درآمدزایی بیشتری بوده و سریع‌تر از بحران کرونا و ضربه اقتصادی آن بهبود می‌یابد؟ آیا تریپ دات کام با درآمدزایی چشمگیر خود می‌تواند در سال ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲ دست به خرید شرکت‌های بزرگ و تبدیل کردن آن‌ها به زیرمجموعه خود بزند؟
بیشتر بخوانید: جدیدترین گزارش تریپ ادوایزر از افزایش اعتمادبه‌نفس مسافران در سال ۲۰۲۱
بررسی مهم‌ترین سناریوهای مطرح در آینده صنعت گردشگری آنلاین
همانطور که به سوالات پیامدهای زمان بازگشت رونق صنعت گردشگری و تاثیر آن بر نقدینگی شرکت‌ها اشاره شد، باید به سناریوهایی که در پی این سوالات مطرح می‌شود نیز دقت داشت. از جمله سناریوهایی که بر سر راه بهبود صنعت گردشگری آنلاین در سال ۲۰۲۱ مطرح است می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- نه‌تنها زمان رونق دوباره صنعت گردشگری بلکه شکل بازگشت سفرها نیز پیامدهای بزرگی بهدنبال دارد. برای مثال اگر هتل‌ها با ارائه پلتفرم‌های آنلاین رزرو مستقیم که کاربری بسیار ساده و مخاطب‌پسندی دارند، با قدرت وارد دنیای سفرهای پساکرونا شود، ممکن است تاثیر منفی بر کاهش مخاطبان آژانس های مسافرتی آنلاین (OTA) داشته و باعث کاهش قدرت آن‌ها شود.
- اگر ترندهایی مانند «اجاره کوتاه‌مدت اقامتگاه‌ها» بسیار محبوب‌تر از رزرو هتل‌ها شوند، احتمالا شرکتی مانند «ایربی‌ان‌بی» تبدیل به ابرقدرت بعدی صنعت گردشگری آنلاین و جایگزین شرکت بزرگی مانند «بوکینگ هولدینگز» شده و در دنیای تجارت و بازار بورس این غول صنعت گردشگری را کنار خواهد زد.
- اگر برخلاف پیشبینیها، بازار سفرهای «ایالات متحده آمریکا» با سرعت بیشتر نسبت به مناطقی مانند «اروپا» و «آسیا» رشد یافته و با افزایش چشمگیر تقاضا روبه‌رو شود، احتمالا «اکسپدیا» می‌تواند در مقایسه با گروه «تریپ دات کام» و «بوکینگ دات کام» به برتری رسیده و یکه‌تاز عرصه رزرو آنلاین در صنعت گردشگری شود.
- در صورتی که صنعت گردشگری در سال ۲۰۲۱ و خیلی زودتر از آنچه پیشبینیها می‌گفتند، به‌رونق سابق خود بازگشته اما خیلی سریع دوباره شرایط به حالت سال ۲۰۲۰ بازگردد، احتمالا شرکت‌ها بازهم برای جلوگیری از ورشکستگی باید روی کمک سرمایه‌گذاران حساب کرده و برای تامین بودجه به وام‌دهندگان روی آورده و با شرکت‌های مختلف وارد مذاکره شده و مجبور به ادغام با سایر شرکت‌ها شوند یا در عوض دوباره تعداد کارمندان و هزینههای عملیاتی و جانبی خود را کاهش دهند.
این‌ها تنها نمونه‌های ساده از سناریوهایی است که در پی طرح مسائل و بررسی مشکلاتی که بر سر راه بهبود صنعت گردشگری آنلاین در سال ۲۰۲۱ وجود دارد، مطرح می‌شود. نحوه پاسخگویی شرکت‌ها و تغییر استراتژی‌هایشان و حتی آماده شدن برای بحران‌های آینده مسئله‌ای است که به‌شدت بر بقا و جلوگیری از ورشکستگی شرکت‌ها و ابرقدرت‌های صنعت گردشگری آنلاین موثر خواهد بود.
چه آینده‌ای پیش روی صنعت گردشگری آنلاین است؟
باتوجه به‌تمام آنچه گفته شد، شاید بتوان بزرگ‌ترین چالش بر سر راه بهبود صنعت گردشگری آنلاین در سال ۲۰۲۱ را، شیوه شکل‌گیری سفرهای آینده، زمان رونق دوباره این صنعت و روش‌های «تامین و مدیریت بودجه» کسب‌وکارهای فعال در این زمینه و هزاران مسائل بی‌شماری که بهدنبال هر سناریو یا ترند تازه‌ای که در صنعت گردشگری «پساکرونا» مطرح می‌شود، دانست. آگاهی از مشکلات، سوالات و سناریوهایی که ممکن است بر سر راه بهبود صنعت گردشگری آنلاین در سال ۲۰۲۱ وجود داشته باشد و نحوه پاسخگویی و طرح راه‌حل برای عبور از این مسائل بهترین روش برای آمادگی و روبه‌رو شدن با مشکلات احتمالی است. هرچیزی ممکن است اتفاق بیفتد، بنابراین برای مقابله با طوفان‌های احتمالی و کمک به بهبود هرچه سریع‌تر صنعت گردشگری آنلاین ، باید تمامی جوانب استراتژی‌های مطرح شده در این زمینه را بررسی کرده و متناسب با شرایط روز به آن‌ها پاسخ داد. به‌عنوان یک مدیرعامل یا صاحب شرکت گردشگری آنلاین، مطمئن باشید در این استرس و آشفتگی تنها نیستند. بسیاری از مدیران ارشد و مدیر عاملان ابرقدرت‌های صنعت گردشگری آنلاین در جهان نیز مشغول بررسی سناریوهای مختلف و طرح استراتژی‌هایی برای جمع‌آوری کمک‌های مالی هستند تا همزمان با بازگشت رونق دوباره سفرها در جهان، حضوری قدرتمند در آینده بازار گردشگری داشته و بتوانند ضربه‌های اقتصادی بحران کرونا را جبران کنند. به‌عنوان یک پیشنهاد این مورد را بررسی کنید: اگر صاحب یک شرکت گردشگری آنلاین هستید، اندکی از وضعیتی که در آن قرار دارید، فاصله بگیرد، عملکرد سایر مدیرعاملان موفق جهان در خروج از بحران کرونا و استراتژی‌هایشان برای جلوگیری از ورشکستگی را بررسی کنید و از دل این بی‌نظمی راهی برای کنترل و مدیریت بودجه خود پیدا کنید. اگر لازم است برای ادغام یا همکاری با سازمان‌ها و نهادهای مربوطه جهت کسب بودجه و دریافت وام‌هایی با بازپرداخت طولانی‌مدت وارد مذاکره شوید. بیشتر بخوانید: ۵ گام موثر برای موفقیت صنعت گردشگری در سال ۲۰۲۱
