رسانه قطبنما: سفر، واقعیت مجازی، هدست‌های VR و...، اگر همه این‌ها را کنار هم بگذاریم، با مفهوم جدیدی به نام گردشگری مجازی (Virtual Tourism) آشنا خواهیم شد.
گردشگری مجازی با تحریک حس کنجکاوی مسافران، آن‌ها را به سمت دنیایی ناشناخته و عجیب یا مقصدی محبوب و دور از دسترس می‌برد؛ تجربه‌ای منحصربهفرد و دوست‌‌داشتنی که باعث شده بسیاری از فعالان صنعت گردشگری، به‌ویژه در مقاصد و جاذبه‌ها، از گردشگری مجازی در روش‌های بازاریابی خود استفاده کنند.
گردشگری مجازی در ایران و گردشگری مجازی در جهان حالا با هدست‌های VR و گاهی حتی با ویدیوهای کوتاه ۱۵ ثانیه‌ای اینستاگرام بیش از همیشه در دسترس است؛ ویدیو‌هایی که امروزه به بهترین راه برای ارائه یک تجربه تعاملی به مشتریان تبدیل شده است.
آیا با انواع کاربرد‌های گردشگری مجازی در بازاریابی مقاصد و جاذبه‌ها آشنا هستید؟ شما چگونه از گردشگری مجازی در استراتژی های بازاریابی خود استفاده می‌کنید؟ اصلا گردشگری مجازی یعنی چه و چطور می‌توان از آن برای توسعه مقاصد و محصولات گردشگری بهره گرفت؟
برای پیدا‌کردن پاسخ این سوالات در ادامه با ما همراه باشید.
آنچه در این مقاله می‌خوانید:
گردشگری مجازی چیست؟
طبق تعریف وب‌سایت «بازار جهانی سفر» (WTM)، گردشگری مجازی (Virtual Tourism) از ترکیب اصول گردشگری با فناوری واقعیت مجازی (VR) به وجود آمده است؛ تجربه‌ای که به افراد اجازه می‌دهد بدون سفر‌کردن به مناطق مختلف، مقاصد و جاذبه‌های جدید را کشف و تجربه کنند.
گردشگری مجازی شامل طیف گسترده‌ای از واقعیت مجازی (VR)، واقعیت ترکیبی (Mixed Reality) و واقعیت افزوده (AR) است که به اشکال مختلف اجرا می‌شود. گردشگری مجازی در ساده‌ترین شکل، شامل ویدیویی کوتاه از یک مقصد گردشگری است که از طریق گوشی همراه می‌توان دید.
اما از اشکال پیچیده‌تر آن، می‌توان به شبیه‌سازی یک مقصد یا فعالیت گردشگری به کمک هدست‌های هوشمند VR اشاره کرد. در این تجربه، نه تنها حواس بینایی، بلکه احساسات و حواس بینایی، شنوایی و حتی لامسه مخاطبان هم به کار گرفته می‌شود.
ویژگی های گردشگری مجازی
مهم‌ترین ویژگی گردشگری مجازی، امکان تجربه و کشف دنیا از راه دور است؛ یک ویژگی جالب که اگرچه امکان تعامل با افراد محلی و دیگر مسافران واقعی را ما می‌گیرد، اما اجازه می‌دهد قبل از سفر به مقصدی خاص یا اقامت در هتل، با ویژگی‌ها، امکانات و محیط طبیعی آن آشنا شویم و آگاهانه‌تر تصمیم بگیریم.
در گردشگری مجازی دیگر نگران رعایت فاصله اجتماعی خود از دیگران نخواهیم بود و می‌توانیم با خیال راحت به هر کجا که می‌خواهیم سفر کنیم.
همچنین در دنیایی که آلودگی‌های زیست‌محیطی به یکی از نگرانی‌های اصلی دولت‌ها و مردم تبدیل شده، گردشگری مجازی کمک می‌کند تا بیشتر از محیط زیست خود حفاظت کنیم.
مزایای گردشگری مجازی
گردشگری مجازی نه‌تنها برای کسب‌وکا‌ر‌ها و فعالان صنعت گردشگری، بلکه برای مسافران نیز مزایای بسیاری به همراه دارد. برخی از مزایای این نوع از گردشگری عبارتند از:
۱. حفاظت از محیط زیست
یکی از ویژگی های مثبت گردشگری مجازی، حفاظت از محیط زیست و کاهش آثار مخرب گردشگری و مسافران در محیط‌های طبیعی است. با گردشگری مجازی، نه تنها میزان انتشار کربن دی اکسید ناشی از حمل و نقل کاهش می‌یابد، بلکه باعث تولید زباله کمتر، آسیب کمتر به گیاهان و جانوران و اختلال کمتر در چرخه محیط‌زیست می‌شود.
۲. آزادی و انعطاف پذیری
در تجربه گردشگری مجازی و تور‌های مجازی، اغلب انعطاف‌پذیری بیشتری وجود دارد. فرقی نمی‌کند با یک تور سافاری مجازی در آفریقا سفر کنید یا به تماشای مجازی شفق قطبی در نروژ بروید؛ با گردشگری مجازی نیاز نیست حتی از تخت‌خواب خود بیرون بیایید یا لباس‌هایتان را عوض کنید!
درواقع، بسیاری از سفر‌ها و تور‌های مجازی را می‌توانید در اوقات فراغت خود بدون هیچ‌گونه دردسر و نگرانی انجام دهید.
۳. هزینه کمتر
اگر دسترسی به کامپیوتر، گوشی همراه یا دستگاه‌های هوشمند برای سفر‌های مجازی را کنار بگذاریم، هزینه کلی سفر با تور‌های مجازی بسیار کمتر از سفر واقعی به نقاط دور و نزدیک دنیا است. در گردشگری مجازی شما می‌توانید بسیاری از فعالیت‌ها را به‌صورت رایگان تجربه کنید و این موضوع، باعث دسترس‌پذیری گردشگری مجازی برای همه افراد می‌شود.
۴. افزایش انگیزه مسافران برای سفر واقعی
استفاده از گردشگری مجازی در بازاریابی، روشی ایده‌آل برای تحریک مسافران برای سفر واقعی به مقاصد، انجام یک فعالیت گردشگری و یا استفاده از یک محصول گردشگری است. تجربه مجازی سفر به یک مقصد یا بازدید از امکانات هتل، با جلب اعتماد مسافران، آگاهی آن‌ها را نسبت به مقصدی که می‌خواهند به آن سفر کنند، افزایش می‌دهد.
معایب گردشگری مجازی
اگرچه گردشگری مجازی در ایران و جهان به روندی نوظهور تبدیل شده، اما نمی‌توان از معایب این نوع گردشگری چشم‌پوشی کرد. برخی از معایب اصلی گردشگری مجازی عبارتند از:
۱. عدم دسترسی همه مسافران به امکانات لازم
دستگاه‌های هوشمند مانند کامپیوتر، گوشی‌های همراه یا هدست‌های VR، از ابزار‌های اساسی برای تجربه گردشگری مجازی است. کمبود این امکانات در برخی از کشور‌ها و محرومیت برخی از افراد از دستگاه‌های هوشمند، امکان تجربه گسترده گردشگری مجازی در جهان و ایران را دشوار کرده است.
علاوه بر این، اینترنت ضعیف در برخی از مناطق مانند ایران، از دیگر مشکلاتی است که تجربه گردشگری مجازی را با محدودیت‌های فراوانی روبه‌رو می‌کند.
۲. عدم رونق اقتصادی برای جوامع محلی
تجربه تور‌های مجازی اگرچه هزینه کمی برای مسافران دارد، اما از طرف دیگر مانع رونق اقتصادی جوامع محلی می‌شود. این در حالی است که سفر‌های واقعی مسافران به مقاصد مختلف، باعث رشد اقتصادی آن منطقه می‌شود و تاثیر به‌سزایی در درآمدزایی افراد محلی دارد.
۳. کاهش تعاملات اجتماعی
یکی از مهم‌ترین معایب گردشگری مجازی، کاهش تعاملات اجتماعی در این نوعی از گردشگری است. برخی از مسافران، برای آشنایی با فرهنگ و آداب و رسوم ملت‌های مختلف سفر می‌کنند و به‌دنبال ارتباط بیشتر با مردم محلی هستند؛ اما گردشگری مجازی نمی‌تواند خواسته‌های آن‌ها را برآورده کند.
استفاده از گردشگری مجازی در بازاریابی
گردشگری مجازی اگرچه مفهوم تازه‌ای نیست، اما با شیوع کرونا و محدودیت افراد در سفر به مقاصد دور و نزدیک، رنگ و بویی دیگر به خود گرفت. در این دوران گردشگری مجازی در جهان و ایران رونق گرفت و اهمیت آن در صنعت گردشگری و استراتژیهای بازاریابی دو چندان شد.
در این دوران، تور‌های مجازی و امکان سفر مجازی به نقاط مختلف دنیا، شوق سفر را در دل هزاران نفر زنده نگه داشت و باعث شد سازمان های مدیریت مقصد (DMO)، اپراتورهای تور و جاذبه‌های گردشگری با به‌کار‌گرفتن انواع مختلف گردشگری مجازی، تجربیات همه‌جانبه‌ای به مشتریان خود ارائه کنند.
سفر مجازی به مقاصد یا جاذبه‌های محبوب یا کشف مکان‌های بکر و ناشناخته به کمک گردشگری مجازی، یکی از روش‌های محبوب و متداول مقاصد برای بازاریابی مقصد و جاذبه‌ها است. مسافران با کمک این تکنولوژی می‌توانند به شهرهای آینده سفر کنند یا گشتی در خیابان‌ها و کوچه‌های قدیمی شهرهای باستانی و بناهای باستانی مانند کولوسئوم بزنند.
راه‌های بسیاری برای استفاده از گردشگری مجازی در ایران و جهان وجود دارد؛ راه‌های خلاقانه‌ای که به کسب و کارها کمک می‌کند تا در بازار رقابتی صنعت گردشگری، رقبا را پشت سر بگذارند.
وب‌سایت بازار سفر جهانی (WTM)، ۶ راهکار استفاده از گردشگری مجازی در بازاریابی را به کسب و کارهای گردشگری معرفی کرده است که در ادامه با آن‌ها آشنا خواهیم شد:
۱. جذب مخاطب با ویدیوهای کوتاه
ویدیوهای کوتاه یکی از محبوب‌ترین قالب‌های ویدیویی است که تقریبا در هر صنعت و کسب‌وکاری استفاده می‌شود. در این ویدیو‌ها به‌جای تولید محتوای طولانی و فراگیر، باید سعی کنید با نشان‌دادن جنبه‌های مثبت و هیجان‌انگیز تجربیات سفر مجازی، نظر مخاطبان را به خود جلب کنید. در این ویدیو‌ها شما بیننده را به مقصدی جدید می‌برید و گوشهوکنار آن را به او نشان می‌دهید.
اپلیکیشن‌هایی مانند اینستاگرام و تیک‌تاک، برنامه‌های ایده‌‌آلی برای انتشار ویدیوهای کوتاه ۱۰ تا ۱۵ ثانیه‌ای هستند. از این ویدیوهای کوتاه، می‌توانید در ایمیل‌ها و حتی وب‌سایت خود نیز استفاده و مشتریان برای خرید یا رزرو محصول ترغیب کنید.
تصاویر زیبا، موسیقی جذاب یا صدایی که بیننده را به دنبال خود بکشاند، از عواملی است که ویدیوی شما را برای افراد جذاب می‌کند.
۲. ویدیوهای ۳۶۰ درجه از مراکز اقامتی
اگر مدیر بازاریابی یک هتل یا از ارائه‌کنندگان اقامتگاه‌های بومی هستید، استفاده از گردشگری مجازی با ویدیوهای ۳۶۰ درجه از اقامتگاه، اتاق‌های هتل، امکانات، مناظر و چشم‌انداز‌های خاص و... می‌تواند میزان فروش شما را دگرگون کند.
اکثر اقامتگاه‌ها و برند‌ها از عکس‌ها و توضیحات برای معرفی اتاق‌ها و امکانات خود استفاده می‌کنند. تصور کنید در میان عکس‌های زیاد و توضیحات طولانی، ویدیوهای ۳۶۰ درجه چقدر می‌تواند نظر مخاطبان را به خود جلب کند.
اگر می‌خواهید تجربه‌ای منحصربهفرد و فراگیر برای مشتریان خود بسازید، بهتر است با ایجاد تور‌های مجازی ۳۶۰ درجه به افراد اجازه دهید تا خودشان این سفر مجازی را کنترل کنند و هر کجا را که می‌خواهند، کشف و جستجو کنند. با این حال فراموش نکنید برای راه‌اندازی این فناوری در استراتژیهای بازاریابی خود، به مراتب به بودجه بیشتری نیاز خواهید داشت.
۳. تور‌ها و ولاگ‌های مجازی
اگر راه‌اندازی فناوری تولید ویدیوهای ۳۶۰ درجه‌ای برای‌تان امکان‌پذیر نیست، تور‌های مجازی از اقامتگاه‌ها یا مقاصد می‌تواند تجربه‌ای مشابه به مشتریان شما ارائه دهد. تور‌های مجازی را می‌توان در وب‌سایت، رسانه‌های اجتماعی مانند اینستاگرام و یوتیوب به اشتراک گذاشت. هدف شما در این ویدیو‌ها، تحریک حس کنجکاوی مخاطب و درگیر‌کردن او با محتوای ویدیو‌هاست.
تصاویر جذاب و عکس‌هایی که خاطرات یک تجربه گردشگری را تداعی می‌کند و موسیقی‌‌های گوش‌نواز با صدای واضح و رسا، می‌تواند مخاطب شما را درگیر کند و با خود به گوشهوکنار مقصد ببرد.
یکی دیگر از ویدیوهای محبوب در گردشگری مجازی، ولاگ‌هایی هستند که یک فرد به عنوان راوی، با دوربین همراه می‌شود و مانند یک راهنمای سفر عمل می‌کند. در ولاگ‌ها مخاطب اغلب احساس نزدیک‌تر و مشترکی با راوی دارد و تجربیات بیشتری را کسب خواهد کرد.
۴. همکاری با جاذبه های مقاصد و ارائه تور مجازی
یکی از راهکار‌های استفاده از گردشگری مجازی در برنامه‌های بازاریابی شراکتی، همکاری با جاذبه‌های و فعالیت‌هایی است که ارتباط نزدیکی با کسب و کار شما دارد.
این جاذبه‌ها می‌تواند یک مکان فرهنگی یا بنای تاریخی در نزدیکی هتل یا فعالیتی باشد که مخاطب آن را دوست دارد. در این تور‌ها می‌توانید مخاطبان خود را به بازدید از یکی از موزه‌های مهم و مشهور شهر ببرید، با متخصصان در مورد آثاری تاریخی صحبت کنید یا حس و حال انجام یک فعالیت مانند پارک‌های آبی یا ترن هوایی را با فناوری واقعیت مجازی برای مخاطبان خود تداعی کنید.
پیشنهاد «رسانه قطبنما»:
گردشگری فرهنگی چیست | انواع توریسم فرهنگی
۵. ارائه تجربه های صوتی فراگیر
بسیاری از تجربیات گردشگری مجازی، روی محتوای بصری تمرکز دارند؛ اما تاثیر‌گذاری فایل‌های صوتی بر مخاطبان را نباید نادیده گرفت. اگر تکنولوژی و بودجه لازم برای بازاریابی از طریق ویدیوهای ۳۶۰ درجه یا تور‌های مجازی را ندارید، از فناوری و اپلیکشن‌های تولید محتوای صوتی برای جذب مخاطبان و همراه کردن آن‌ها در مقصد استفاده کنید.
محتوای صوتی شما باید با روایتی داستان‌گونه، در عین ارائه تجربیات و توصیه‌های کاربردی، مشتریان را برای تماشای مناظر طبیعی و سفر واقعی به این مقاصد ترغیب کند. در تولید محتوای صوتی از چاشنی خلاقیت استفاده کنید، از صدای مناظر طبیعی و ضبط داستان‌های راهنمای سفر گرفته تا مصاحبه با مسافران قبلی یا کارکنان محلی، از نمونه گزینه‌هایی است که برای تولید یک محتوای صوتی در اختیار دارید.
۶. استفاده از فناوری VR
اگر در استراتژیهای بازاریابی به‌دنبال یک گزینه جذاب و نزدیک‌ترین تجربه به یک سفر واقعی می‌گردید، از تکنولوژی VR یا واقعیت مجازی استفاده کنید. فناوری واقعیت مجازی اغلب به کمک هدست‌ها، بیننده را به دل دنیای مجازی می‌برد؛ جایی که فرد در نسخه دیجیتالی مقصد، می‌تواند تجربه‌ای کاملا تعاملی را تجربه کند.
میزبانی رویدادها و ارائه هدست‌های VR به شرکت‌کنندگان یا ایجاد نسخه‌های در دسترس روی تلفن‌ها یا رایانه‌ها، از بهترین راه‌ها برای ارائه این تور‌های مجازی به افراد است.
تور‌های مجازی
همانطور که اشاره شد تور‌های مجازی یکی از متداول‌ترین انواع گردشگری مجازی در ایران و جهان است که در دوران پاندمی کرونا بر محبوبیت آن نیز افزوده شد؛ تور‌هایی که گاهی شما را به بازدید از یکی از مهم‌ترین موز‌های جهان می‌برد و گاهی اجازه می‌دهد بدون آنکه حتی لباستان را عوض کنید، سوار ترن‌هوایی شوید!
در این تور‌های مجازی، مسافران در عین کسب تجربه‌های گوناگون، احساس امنیت و آزادی عمل بیشتری در انتخاب نوع تور‌ها و زمان انجام آن دارند. تور‌های مجازی در جهان و ایران، در دورانی که بیشتر انسان‌ها در قرنطینه خانگی به سر می‌بردند، توانست شوق و امید سفر را در دل آن‌ها زنده نگه دارد.
تحول تجربه با گردشگری مجازی
در دنیایی که ارتقای تجربه مشتریان به یکی از اصول اساسی گردشگری تبدیل شده، فناوری‌هایی مانند واقعیت مجازی به ما کمک می‌کند تا با گردشگری مجازی، مرز‌های این تجربه را جابه‌جا کنیم. اگرچه فناوری واقعیت مجازی و گردشگری مجازی هنوز در ابتدای راه است، اما به‌کارگیری آن در استراتژیهای بازاریابی، کمک خواهد کرد تا زودتر از دیگران نبض بازار گردشگری مجازی را به دست بگیرید.
آیا تا به حال تجربه استفاده از تور‌های مجازی یا هدست‌های VR را داشته‌اید؟ شما چه راه‌هایی را برای استفاده از گردشگری مجازی در بازاریابی مقاصد و جاذبه‌ها می‌شناسید؟
پیشنهاد «رسانه قطبنما»:
