رسانه قطبنما: سفر در سال ۱۴۰۱ گران‌تر شده است؛ با این وجود، آخرین گزارش پلتفرم مسافرتی علی‌بابا، نشان می‌دهد، همزمان با پایان محدودیت‌های کرونایی، سفرها بار دیگر رونق گرفته و میل به سفر در میان ایرانی‌ها در حال افزایش است.
پلتفرم رزرو سفر علی بابا، به‌تازگی گزارشی از تحلیل رفتار سفر، کاربران این پلتفرم در نیمه اول سال ۱۴۰۱ در مقایسه با مدت مشابه سال ۱۴۰۰، منتشر کرده است. طبق این گزارش، تعداد و حجم خرید محصولات و خدمات سفر در این پلتفرم، در نیمه اول سال ۱۴۰۱ در مقایسه با مدت مشابه سال ۱۴۰۰، که هنوز محدودیت‌های کرونایی لغو نشده بود، افزایش بسیار محسوس داشته است و مسافران در ماه‌های خرداد، تیر و مرداد ۱۴۰۱ بیشترین هزینه را صرف خرید محصولات و خدمات سفر کرده‌اند.
یکی دیگر از نکات قابل توجه این گزارش، کاهش خرید خدمات و محصولات سفر در شهریور ماه و همزمان با آغاز اعتراضات اخیر و فیلترینگ شدید اینترنت است. پیش از این نیز، رسانه قطبنما در گفت‌وگو با مدیران ۲۰ کسب‌وکار گردشگری و هتلداری، به بررسی چالش‌هایی پرداخته بود که این شرکت‌ها در مهرماه و آبان‌ماه ۱۴۰۱، همزمان با وضعیت پیچیده اجتماعی در ایران و با اختلال شدید در اینترنت و فیلترینگ شبکه‌های اجتماعی، تجربه کرده‌اند.
اما از اسفند ۱۴۰۰ و همزمان با واکسیناسیون گسترده، به‌تدریج محدودیت‌ها کاهش و تعداد سفرها شروع به افزایش کرد. این افزایش با شیبی تند، از فروردین تا مرداد ۱۴۰۱ ادامه داشت؛ تا اینکه در جریان ناآرامی‌های اخیر میزان تمایل مردم برای خرید محصولات سفر کاهش یافت.
افزایش محسوس میل به سفر
همانطور که اشاره شد، با کاهش محدودیت‌های کرونایی، میل به سفر در میان مسافران ایرانی افزایش پیدا کرده است. یکی از شواهد این افزایش تمایل، رشد تعداد کاربران پلتفرم علی بابا است. طبق این گزارش، تعداد بازدیدکنندگان وب‌سایت و اپلیکیشن علی بابا در نیمه اول سال ۱۴۰۱ در مقایسه با مدت مشابه سال ۱۴۰۰، ۳۴٫۷ درصد رشد کرده است.
- رشد ۸۱ درصدی رزرو هتلهای داخلى،
- رشد ۷۲ درصدی خرید بلیط اتوبوس،
- رشد ۶۰ درصدی رزرو هتلهای خارجی،
- و رشد ۵۰ درصدی خرید بلیط قطار،
در نیمه اول سال ۱۴۰۱ در مقایسه با سال گذشته، از دیگر نشانه‌های افزایش میل به سفر در میان ایرانی‌ها است.
سفر در سال ۱۴۰۱ گران‌تر شده
همزمان با افزایش تقاضای سفر، افزایش تورم، رشد نرخ ارز و کاهش قدرت خرید مسافران ایرانی، سبب شده تا سفر کردن در سال ۱۴۰۱ گران‌تر و کم کم از سبد خانوار ایرانی حذف شود. پیش از این مرکز آمار ایران در گزارشی اعلام کرده بود، در سال ۱۴۰۰ که دومین سال شیوع کرونا را پشت سر می‌گذاشتیم، حدود ۵۵ میلیون ایرانی، معادل ۱۸ میلیون و ۵۱۳ هزار و ۴۴۹ خانوار به سفر نرفته‌اند. جزئیات این آمار را می‌توانید اینجا بخوانید.
حالا گزارش‌ها خبر از گران شدن دوباره سفر در سال ۱۴۰۱ می‌دهند. طبق گزارش علی بابا در ۶ ماه اول سال ۱۴۰۱، نسبت به مدت مشابه سال ۱۴۰۰:
- میانگین نرخ هتلهای داخلى بیش از ۲ برابر شده است؛
- قیمت رزرو هتلهای خارجی حدود ۱٫۶ برابر افزایش یافته است؛
- میانگین قیمت تورهای داخلی و خارجی حدود ۶۰ درصد افزایش یافته است؛
- قیمت بلیط اتوبوس حدود ۳۰ درصد گران‌تر شده است؛
- قیمت بلیط قطار نیز با توجه به اوج فروش در ۶ ماهه اول سال و افزایش تقاضا، اگرچه افزایش قیمت اندکی داشت اما نسبت به سال گذشته بلیط‌ها با تخفیف کمتری به فروش رسیده است.
در پروازهای داخلى کمبود ظرفیت ناوگان هوایی کشور، در کنار جهش نرخ ارز و تورم بی‌سابقه، دست‌به‌دست هم دادند تا میانگین قیمت‌ها در مقایسه با سال گذشته افزایش محسوسی داشته باشد؛ البته در این گزارش، به رقم دقیق این افزایش اشاره‌ای نشده است.
قیمت پروازهای خارجی نیز متاثر از رشد نرخ ارز، شاهد افزایش شدیدی بوده؛ به‌طوری که میانگین قیمت بلیط پرواز استانبول در مرداد ماه ۱۴۰۱، به ۱۳ میلیون تومان هم رسید. البته در این گزارش اشاره نشده که این میانگین برای پرواز رفت و برگشت استانبول بوده یا صرفا یک سر پرواز. اما به نظر می‌رسد این رقم برای پرواز رفت و برگشت بوده باشد.
محبوب ترین مقاصد داخلی ایرانی‌ها در ۱۴۰۱
بر اساس این گزارش، ۶ شهر تهران، مشهد، قم، تبریز، شیراز و اهواز به‌ترتیب محبوب‌ترین مقاصد سفر کاربران علی بابا، در نیمه اول سال ۱۴۰۱ بوده است. نکته جالب توجه اینکه این شهرها در نیمه اول سال ۱۴۰۰ نیز پررفت‌آمدترین مقاصد سفر بوده‌اند؛ البته ترتیب شهرها اندکی متفاوت بوده است.
بر اساس میزان رزرو هتل نیز، تهران، مشهد، کیش، اصفهان و شیراز محبوب‌ترین مقاصد بوده‌اند و بیشترین میزان رزرو هتل و اقامت شبانه را ثبت کرده‌اند. بیشترین پروازهای داخلی در نیمه اول سال ۱۴۰۱، نیز به‌ترتیب به مقصد تهران، مشهد، اهواز، شیراز و کیش انجام شده‌اند.
محبوب ترین مقاصد خارجی ایرانی ها در سال ۱۴۰۱
طبق گزارش علی بابا، دو شهر استانبول و دبی محبوب‌ترین مقاصد خارجی، در ۶ ماه اول ١۴۰١ بوده‌اند.
شهرهای استانبول، دبی، نجف، ازمیر و تفلیس به‌ترتیب بیشترین تعداد خرید بلیط پرواز خارجی و در رزرو هتل خارجی نیز شهرهای استانبول، دبی، ایروان، آنکارا و وان به‌ترتیب بیشترین میزان رزرو را در نیمه اول سال ۱۴۰۱ به خود اختصاص داده‌اند.
این آمار‌ها نشان می‌دهد افزایش بی‌سابقه تورم و نرخ ارز، سفرهای خارجی مسافران ایرانی را به مقاصد نزدیک و کشورهای همسایه محدود کرده است.
قطار، انتخاب اول سفرهای داخلی
این گزارش همچنین نشان می دهد که با کاهش محدودیت‌های سفر، میزان استقبال از قطار در بین کاربران پلتفرم علی بابا نسبت به مدت مشابه سال گذشته حدود ۵۰ درصد افزایش یافته است. طبق این گزارش میزان استفاده از قطار برای سفر به مقاصد محبوبی همچون:
- قم با ۹۲.۶ درصد از کل سفرها به این شهر
- مشهد با ۶۹.۲ درصد از کل سفرها به این شهر
- تهران با ۶۳.۸ درصد از کل سفرها به این شهر
- و تبریز با ۴۱.۹ درصد از کل سفرها به این شهر
بوده است.
گرانی بلیط هواپیما، کمبود ناوگان هوایی کشور، کاهش توان خرید مردم و البته کاهش تمایل شرکت‌های هوایی به‌عرضه خدمات به‌صورت آنلاین، سبب کاهش نرخ فروش بلیط پروازهای داخلی در پلتفرم‌های آنلاین مثل علی بابا و تمایل کاربران به استفاده از قطار شده است.
پیشی گرفتن سفرهای گروهی از سفرهای فردی
میانگین تعداد بلیط‌های خریداری شده توسط هر نفر نیز نشان می‌دهد، در نیمه اول سال ۱۴۰۱، سفرهای گروهی بیشتر از سفرهای انفرادی بوده است. بر این اساس، میانگین تعداد بلیط خریداری‌شده توسط هر نفر برای:
- قطار، ۵.۹ بلیط
- پرواز خارجی، ۴.۳ بلیط
- پرواز داخلی، ۳.۴ بلیط
- اتوبوس، ۳.۳ بلیط
- و تور، ۲.۹ مورد
بوده است.
خرید از وب‌سایت یا اپلیکیشن؟
تجربه کاربری یکی از مهم‌ترین عوامل موثر بر خرید محصولات و خدمات آنلاین اعم از خدمات سفر است. در همین راستا، آنطور که در گزارش علی بابا آمده، از تعداد ۲۵.۶ میلیون کاربران این پلتفرم، در مجموع ۲۵ درصد کاربران از اپلیکیشن و ۷۵ درصد آن‌ها از وب سایت برای خرید محصولات و خدمات مورد نظر خود استفاده کرده‌اند.
استقبال سرد مسافران از خدمات تور
در نیم سال اول ۱۴۰۱، تقریبا هیچ توری به مقصد تهران فروخته نشده است. بررسی وضعیت تورهای داخلی در مقاصد داخلی محبوب همچون مشهد، قم، تبریز و شیراز هم نشان می‌دهد که کمتر از ۲ درصد مسافران اقدام به خرید تور به این مقاصد از پلتفرم علی بابا کرده‌اند. پیش از این گزارش مرکز آمار ایران درباره آمار گردشگری ایران نیز نشان از بی‌میلی مطلق گردشگران داخلی به سفر با تور داشت؛ به‌طوری که در سال ۱۴۰۰ بیش از ۹۹ درصد از سفرها بدون تور و کمتر از یک درصد سفرها، با تور انجام شده بود؛ روندی که به نظر می‌رسد تا پایان سال ۱۴۰۱ نیز ادامه خواهد داشت.
پیشتازی نسل Z در خرید آنلاین خدمات سفر
با گسترش روزافزون فناوری و ارائه خدمات پرداخت آنلاین، خرید آنلاین خدمات سفر نیز به یکی از روندهای رو به رشد صنعت سفر تبدیل شده است. این روند البته در میان نسل جوان به‌ویژه نسل Z (متولدین دهه ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۰ میلادی) طرفداران بیشتری دارد؛ نکته‌ای که در گزارش علی بابا نیز به چشم می‌خورد. بیشترین میزان خرید خدمات و محصولات سفر در این پلتفرم، توسط افراد ۱۸ تا ۲۴ سال ( ۳۴ درصد از تعداد کل کاربران) انجام شده است.
در مجموع، افراد ۱۸ تا ۴۴ ساله، ۸۲ درصد کاربران این پلتفرم را تشکیل می‌دهند و تنها ۱۸ درصد کاربران بالای ۴۵ سال برای خرید آنلاین خدمات سفر به این پلتفرم مراجعه کرده‌اند.
علی بابا در این گزارش اشاره‌ای به تاثیر فیلترینگ اینترنت بر رشد کاربران این پلتفرم نکرده؛ اما آنطور که از داده‌های این گزارش برمی‌آید، تعداد مشتریان جدید علی بابا در شهریور در مقایسه با مرداد ۱۴۰۱ کاهش یافته است. این کاهش در همه شاخص‌های فروش محصولات مختلف این پلتفرم نیز به چشم می‌خورد. بدون شک، در گزارش نیم سال دوم ۱۴۰۱ تاثیر فیلترینگ اینترنت و مشکلات اجتماعی و سیاسی اخیر بر سفرها و میزان خرید کاربران پلتفرم‌های آنلاین همچون علی بابا روشن‌تر خواهد بود.
پیشنهاد «رسانه قطبنما»:
آمار گردشگری ایران در سال ۱۴۰۰ | ۷۰ درصد خانواده‌های ایرانی سفر نرفته‌اند
