رسانه قطبنما: رهبری نقش پویا و چند وجهی است؛ ایجاد تعادل بین مسئولیت‌های مختلف، هدایت روابط بین اعضای تیم و تصمیم‌گیری تنها برخی از وجوه رهبری یک تیم است. این چالش‌ها را که کنار بگذاریم، محیط کسب‌وکارهای امروز به‌سرعت برق‌وباد در حال تغییرند و این تغییر سریع رهبران را با چالش‌های متعددی روبرو می‌کند که اگر به‌موقع به آن‌ها رسیدگی نشود، می‌تواند اثربخشی کل تیم را تحت‌الشعاع قرار دهد.
اما رهبران تیم‌ها بیشتر با چه نوع چالش‌هایی روبه‌رو هستند؟ پاسخ به این سوال بسته به محیط فعالیت، نوع کسب‌‌وکار و غیره می‌تواند متفاوت باشد، اما اگر کمی اغماض کنیم می‌توانیم چند چالش رایج را پیدا کنیم که اغلب رهبران تیم‌ها با آن‌ها دست‌وپنجه نرم می‌کنند.
در این مقاله قرار است به بررسی چالش‌های رایج رهبری یک تیم بپردازیم و بعد بگوییم با چه استراتژی‌هایی به مقابله با این چالش‌ها بپردازید که در نهایت تیم و سازمان خود را به سمت موفقیت هدایت کنید.
آنچه در این مقاله می‌خوانیم:
۱. مدیریت جریان تغییر
چالش:
از پیشرفت‌های تکنولوژیک گرفته تا تغییرات بازار و یا تغییر ساختار داخلی، تغییر در هر سازمانی با هر ابعادی، اجتناب‌ناپذیر است. با این وجود، تغییر به‌همین سادگی نیست و گاهی کارمندان یک سازمان در برابر تغییر به‌شدت جبهه می‌گیرند و ابراز ناراحتی می‌کنند. این ناراحتی منجربه تضعیف روحیه و کاهش بهره‌وری می‌شود. اما چطور باید تغییر را مدیریت کرد؟
راه‌حل:
به‌عنوان رهبر یک تیم برای اعمال تغییر و رسیدن به تعادل جدید، باید با کارکنان خود به‌طور شفاف ارتباط برقرار کنید و آن‌ها را در این فرآیند مشارکت دهید. ترسیم یک چشم‌انداز روشن از وضعیت پس از تغییر، توضیح دلایل پشت این فرآیند و تشریح مزایای آن می‌تواند به کاهش ترس کارکنان کمک کند. علاوه‌بر این با راه‌اندازی برنامه‌های آموزشی و توسعه مهارت، باید کارکنان خود را با مهارت‌های لازم تجهیز کنید تا خود را با شرایط جدید وفق دهند. به‌عنوان رهبر تیم باید پذیرای بازخوردهای اعضا باشید و بسته به این بازخوردها رویکردهای خود را بازنگری کنید.
۲. ایجاد و حفظ اعتماد
چالش:
اعتماد پایه و اساس هر رابطه موفقی است اما خراب‌کردن این پایه‌واساس بسیار آسان است! تصمیمات ضدونقیض، ارتباطات ضعیف یا جانبداری بی‌دلیل می‌تواند به‌راحتی هر اعتمادی را از بین ببرد؛ اعتمادی که بازسازی آن یک چالش بسیار سخت است.
راه‌حل:
به‌عنوان رهبر یک تیم، در اعمال و گفتارتان ثبات داشته باشید. شفافیت در تصمیم‌گیری، صداقت در ارتباط و مسئولیت‌پذیری در برابر اشتباهات، نکات کلیدی ساختن پایه‌های اعتماد است؛ اما این موارد به‌تنهایی کافی نیست. حتما شنیده‌اید که «همدلی از همزبانی بهتر است»؛ برای اینکه بتوانید اعتماد اعضای تیم را جلب کنید باید به آن‌ها گوش دهید و نشان دهید که واقعا نگران پیشرفت و رفاه آن‌ها هستید.
در نهایت فراموش نکنید که ایجاد اعتماد زمانبر است؛ اما با ثبات و قابلیت اطمینان، می‌توانید پایه و اساس یک اعتماد قوی بین خودتان و اعضای تیم را ایجاد کنید.
۳. تصمیم‌گیری تحت فشار
چالش:
رهبران تیم‌ها اغلب مجبورند تحت فشار و با اطلاعات محدود تصمیمات سریع بگیرند. در چنین شرایطی خطرات زیادی وجود دارد و عواقب یک تصمیم ضعیف می‌تواند به‌طرز قابل‌توجهی کل سازمان را تحت تاثیر قرار دهد.
راه‌حل:
اتخاذ تصمیمات قوی و موثر در شرایط سخت، مستلزم تعادل بین قدرت شهود و تحلیل اطلاعات موجود است. به‌عنوان رهبر تیم باید تا جای ممکن، اطلاعات جمع‌آوری کنید، با ذی‌نفعان اصلی مشورت کنید و خطرات و مزایای بالقوه هر گزینه را بسنجید. در چنین مواقعی داشتن یک چک‌لیست به ساده‌سازی این فرآیند کمک می‌کند و احتمال جا انداختن عوامل مهم را کاهش می‌دهد. علاوه‌بر این باید آماده باشید تا در صورت دست‌یافتن به اطلاعات جدید، به‌سرعت خود را با شرایط جدید وفق دهید.
۴. مدیریت تفاوت‌ها
چالش:
اعضای تیم‌های امروزی از نسل‌های مختلف با پیشینه‌های فرهنگی، مهارت‌ها و علایق متفاوت هستند و این تنوع امروزه از هر دورانی بیشتر است. اگرچه این تنوع مزایای متعددی دارد اما گاهی از منظر ارتباط، همکاری و حل تعارضات پرچالش است.
راه‌حل:
به‌عنوان رهبر باید محیطی را فراهم کنید که در آن همه کارکنان احساس ارزشمندی و احترام کنند. دست‌یافتن به این مهم با درک و قدردانی از نظرات و مشارکت اعضای تیم امکان‌پذیر است. محیطی ایجاد کنید که در آن تفاوت‌ها به‌جای سرکوب، تقدیر می‌شوند. کارکنان خود را به مهارت‌های لازم برای برقراری ارتباط و همکاری با یکدیگر مجهز کنید. علاوه بر این، نسبت به هرگونه تعصب یا تبعیض حساس باشید و فورا آن را پیگیری کنید.
۵. ایجاد تعادل بین اهداف کوتاه‌مدت و بلندمدت
چالش:
ایجاد تعادل بین نیازهای فوری با اهداف استراتژیک بلندمدت، چالشی است که رهبران تیم با آن روبه‌رو هستند. اگر بیش از اندازه روی دستاوردهای کوتاه‌مدت، تمرکز کنید دچار فرسودگی کاری و از دست دادن فرصت رشد پایدار می‌شوید. اگرهم بیش از حد روی اهداف بلندمدت متمرکز شوید، فرصت‌های زمان حال را از دست می‌دهید.
راه‌حل:
اولویت‌های خود را به‌صورت واضح مشخص و سعی کنید بین اقدامات کوتاه‌مدت با اهداف بلندمدت تعادل ایجاد کنید. دست‌یافتن به این امر مستلزم مدیریت موثر زمان و تفویض اختیارات به اعضای تیم است. در این صورت هم زمان کافی دارید تا روی برنامه‌ریزی‌تان تمرکز کنید و هم اطمینان کنید که کارهای روزانه به‌خوبی اجرا می‌شود. اعضای تیم را در جریان اهمیت اهداف کوتاه‌مدت و بلندمدت سازمان قرار دهید و اطمینان حاصل کنید که همه به سمت یک چشم‌انداز مشترک حرکت می‌کنند. حالا با مرور منظم پیشرفت‌ها و در صورت لزوم، تنظیم دوباره اهداف، می‌توانید این تعادل را حفظ کنید.
۶. پرورش و حفظ استعداد
چالش:
جذب، پرورش و حفظ افراد مستعد یک چالش اساسی است که رهبران تیم‌ها با آن روبه‌رو هستند. از سوی دیگر نرخ بالای خروج از کار در هر تیمی هم می‌تواند پویایی سازمان را مختل کند و هم منجربه از دست‌رفتن دانش نهادینه در سازمان شود.
راه‌حل:
با ایجاد فرهنگ یادگیری و پرورش مستمر مهارت‌های کارکنان، بر این چالش غلبه کنید. اجرای برنامه‌های منتورینگ، ایجاد فرصت‌های توسعه مهارت حرفه‌ای و همچنین ترسیم مسیرهای پیشرفت شغلی واضح، می‌تواند انگیزه کارکنان را برای ماندن و رشد در سازمان افزایش دهد. علاوه‌بر این، در جایگاه رهبر تیم باید از مشارکت و عملکرد خوب کارکنان خود تقدیر کنید. تنها چیزی که می‌تواند نرخ خروج از کار کارکنان یک سازمان را کاهش دهد، ایجاد یک محیط حمایتی است که در آن کارکنان احساس ارزشمندی و قدرت می‌کنند.
۷. مدیریت بحران
چالش:
از نوسانات اقتصادی گرفته تا اختلالات تکنولوژیک یا رویدادهای جهانی، چشم‌انداز کسب‌وکارها همیشه با یک عدم قطعیت همراه است. در چنین شرایطی رهبران باید با اطلاعات محدود، تصمیم‌گیری کرده و سازمان خود را از این دوران پرتلاطم عبور دهند.
راه‌حل:
برای اینکه بتوانید از بحران عبور کنید، باید چابکی و انعطاف‌پذیری را در خود تقویت کنید. آگاهی از روندها، شناسایی مستمر خطرات بالقوه و داشتن برنامه‌های احتیاطی از دیگر ملزومات گذر از دوران بحرانی است. از سوی دیگر، داشتن یک استراتژی روشن و انعطاف‌پذیر کمک می‌کند تا در مواقع بحران و عدم قطعیت، همه تیم‌ها هم‌راستا و متمرکز بمانند.
یادتان باشد در نهایت کارکنان شما باید با تغییرات ناشی از این بحران‌ها سازگار شوند. برای اینکه این شرایط را تسهیل کنید، به‌عنوان رهبر تیم باید فرهنگ نوآوری را نهادینه و تقویت و محیطی فراهم کنید که در آن کارکنان تشویق به نوآوری و سازگاری با شرایط جدید می‌شوند.
۸. حفظ تعادل بین کار و زندگی
چالش:
اینکه رهبران به‌صورت ۲۴ ساعته و ۷ روز هفته در دسترس باشد تنها موجب فرسودگی شغلی و کاهش توانایی آن‌ها خواهد شد. همانند رهبران، این قضیه برای اعضای تیم‌ها نیز صدق می‌کند؛ آن‌ها نیز نیاز به تعادل بین کار و زندگی دارند تا از چالش‌های احتمالی جلوگیری شود.
راه‌حل:
به‌عنوان یک رهبر، حد و مرز تعیین کنید و مراقبت از خود را در اولویت قرار دهید. واگذاری وظایف قابل تفویض، تخصیص زمانی برای استراحت و توجه به سلامت جسمی و روحی، ازجمله کارهایی است که باید انجام دهید. وقتی خودتان چنین الگویی باشید، اعضای تیم نیز تشویق خواهند شد تا که همین کار را انجام دهند. این روند منجر به تقویت فرهنگی خواهد شد که به تعادل بین کار و زندگی اهمیت می‌دهد. علاوه‌بر این، به‌عنوان رهبر باید از نیازهای فردی کارکنان خود آگاه باشید و در صورت امکان شرایط کاری انعطاف‌پذیر را نیز فراهم کنید.
۹. حفظ فرهنگ سازمانی
چالش:
با رشد و تکامل سازمان‌ها، حفظ یک فرهنگ سازمانی ثابت به‌طور فزاینده‌ای دشوار می‌شود. از تغییر در رهبری تیم تا ادغام یا توسعه، عوامل متعددی می‌تواند بر فرهنگ سازمان تاثیر بگذارد. تغییرات متعدد در فرهنگ سازمانی نیز منجربه سردرگمی و کاهش مشارکت بین کارکنان می‌شود.
راه‌حل:
به‌عنوان رهبر تیم باید نسبت به حفظ و پرورش فرهنگ سازمان مسئول باشید. این امر مستلزم ارائه تعریفی روشن از ارزش‌ها و اصول سازمان و تضمین انعکاس این ارزش‌ها در اقدامات و تصمیم‌های روزمره بخش‌های مختلف سازمان است. به‌طور مستمر فرهنگ سازمانی را ترویج و از هرگونه رفتار و نگرش مثبت تقدیر کنید. دریافت منظم بازخورد از کارکنان و همچنین پذیرفتن اصلاحات فرهنگی مود نیاز نیز می‌تواند به حفظ ارزش‌ها در راستای رشد سازمان کمک کند.
چالش اجتناب ناپذیر است
رهبری هر تیمی را که برعهده داشته باشید، نمی‌توانید از چالش‌ها بگریزید. با این حال با داشتن استراتژی‌های قوی و یک طرز فکر صحیح، می‌توانید موانع را پشت سر گذاشته و سازمان خود را به‌سمت موفقیت سوق دهید. همانطور که در این مقاله خواندیم، با تقویت پایه‌های اعتماد، پذیرش تفاوت‌ها، تصمیم‌گیری آگاهانه و حفظ تعادل بین اهداف کوتاه‌مدت و بلندمدت، می‌توانید بر رایج‌ترین چالش‌های رهبری غلبه کنید. همچنین با اولویت دادن به رفاه خود و اعضای تیم، محیطی پایدار و مثبت ایجاد می‌کنید که در آن همه می‌توانند پیشرفت کنند.
در نهایت رهبری یک سفر طولانی است که مملو از یادگیری و افزایش قدرت سازگاری است. با غلبه بر این چالش‌ها است که می‌توانید اطمینان حاصل کنید توانایی گذر از بحران‌ها برای رسیدن به اوج را دارید.
پیشنهاد «رسانه قطبنما»:
