«فین‌تک»، «سوپراپ» و «سرویس‌های حق اشتراکی» سه ایده پرطرفداری است که این روزها به‌سرعت در حال کپی‌شدن است. کپی‌شدنی که نوید رونق در صنعت گردشگری و تولد موج جدیدی از شرکت‌ها و استارتاپ‌ها است.
رسانه قطب‌نما- در سراسر جهان و به‌خصوص در صنعت گردشگری بارها و بارها شاهد تولد ایده‌های متفاوتی بوده‌ایم که زنجیروار تکرار شده و در نهایت سبب ایجاد شرکت‌های شبیه به هم شده است. به‌طور مثال گروه چینی «تریپ دات کام» (Trip.com) در ابتدای فعالیت خود از ایده «اکسپدیا» (Expedia) تقلید کرد. سرویس «گوگل هتلز» نیز از «کایاک» (Kayak) الهام گرفته شده است.
شیوع کرونا و افزایش تمایل به استفاده از خدمات دیجیتالی سبب شد تا زمینه برای ظهور بیش از پیش فناوری در بخش‌های مختلف صنعت بزرگ گردشگری مهیا شود. حال فین‌تک، سوپراپ‌ها و سرویس‌های حق‌اشتراکی از جمله ایده‌هایی هستند که این روزها توجهات بسیاری را به‌سوی خود جلب کرده‌اند. بنابراین به نظر می‌رسد باید آماده تولد موجی از شرکت‌های جدید باشیم که از این ایده‌ها تقلید خواهند کرد.
فین‌تک
فین‌تک قرار است پاسخی به مشکلات خدمات مالی در صنایع مختلف اعم از صنعت گردشگری باشد، اما منظور از فین‌تک (fintech) چیست؟ فین‌تک، که مخفف عبارت «فناوری مالی» (Financial technology) است، به هر نوع فناوری که استفاده از خدمات مالی را بهبود بخشیده و این خدمات را خودکار می‌کند، اطلاق می‌شود. در واقع فین‌تک به شرکت‌ها یا استارتاپ‌هایی اشاره دارد که قصد دارند با استفاده از فناوری و تکنولوژی، تجربه‌ی کاربر در زمینه‌ی خدمات مالی را تسهیل کنند. اپلیکیشن‌های پرداخت که امروزه اغلب کاربران تلفن‌های همراه هوشمند از آن‌ها استفاده می‌کنند، ساده‌ترین نمونه فین‌تک است. «زرین پال»، «وام‌چی» و «بیمیتو» نمونه‌هایی از فین‌تک‌های ایرانی‌اند.
ایده فین‌تک آنقدر جذاب و راهبردی است که «هلدینگ بوکینگ» هم درصدد تأسیس یک واحد مستقل فین‌تک برای شرکت‌های زیرمجموعه خود است تا به‌صف ارائه‌دهندگان خدمات فین‌تک اضافه شود. البته بوکینگ از پنج سال گذشته در حال توسعه پلتفرم پرداخت بوده است تا میزان سود خود را از تمام رزروهایش افزایش دهد.
«تراولوکا» (Traveloka) در «اندونزی» نیز در دوران شیوع کرونا، که سفر غیرممکن بود، شروع به گسترش سرویس فین‌تک خود کرد. سوپراپ‌های بزرگ جنوب‌شرقی آسیا همچون «گرب» (Grab) و «گوجک» (Gojek) نیز که این روزها توجه جهان را به‌سوی خود جلب کرده‌اند، خدمات فین‌تک را ارائه می‌دهند. حتی «ایر آسیا دیجیتال» (AirAsia Digital) نیز با خرید «گوجک تایلند» به‌سمت ارائه خدمات مالی گام برداشته است، اگرچه اپلیکیشن دیگر این گروه با نام «بیگ پی» (Big Pay) هنوز به سودآوری نرسیده است.
سوپر اپ‌ها
منظور از «سوپر اپ» (Super App) اپلیکیشینی که خدمات زیادی از تحویل غذا گرفته تا خدمات پرداخت و .. را به‌صورت یک‌جا ارائه می‌دهد. «اسنپ» نمونه مشهور یک سوپر اپ ایرانی است. از سوپر اپ‌های مشهور جهانی نیز می‌توان به «وی‌چت» و «گوجک» اشاره کرد. نکته مهم اینجا است که خاستگاه سوپر اپ‌ها بیشتر در نیمکره شرقی است.
سوپراپ‌ها و البته تلفیق سوپراپ‌ها با یکدیگر، ایده دیگری است است که در صنعت گردشگری آنلاین به‌سرعت در حال گسترش و کپی‌شدن است. سوپراپ مشهور «گرب» (Grab)، در حال ادغام با «آلتیمتر کپیتال» (Altimeter Capital) است. یک شرکت چک سفید که ارزش آن ۴۰میلیارد دلار ارزیابی شده است. «گوجک» (Gojek) نیز با «توکوپدیا» (Tokopedia) ادغام شده و گروه "GoTo" را تشکیل داده است. «گوگل»، به‌خصوص «گوگل مپ» (Google Maps)، نیز پتانسیل زیادی برای تبدیل‌شدن به یک سوپر اپ را دارد، اگرچه گوگل مدعی است که چنین هدفی ندارد!
با این اوصاف به‌نظر می‌رسد سوپراپ ها هم در حال تبدیل‌شدن به ترند روز صنعت گردشگری‌اند. اگر چه سوپر اپ‌ها در شرق بسیار مورد استقبال قرار گرفته‌اند اما همه چیز در نهایت به شیوه برخورد غرب با سوپراپ ها و فین‌تک بستگی دارد. برخلاف آسیا، که بسیاری از افراد از طریق تلفنهمراه به وب دسترسی پیدا می‌کنند، باید دید که آیا غربی‌هایی که با تلفنهمراه انس زیادی ندارند و بیشتر با خدمات دسکتاپی ارتباط برقرار می‌کنند، تمایلی به دریافت همه خدمات از یک برنامه در تلفنهمراه خود نشان خواهند داد یا خیر!
سرویس‌های حق اشتراک
بخش سومی که موجی از کپی‌کاری در صنعت سفر را به راه انداخته است، سرویس‌های «حق اشتراک» (Subscription) است. در سرویس‌های حق اشتراک نیز کاربر با پرداخت هزینه به‌صورت دوره‌ای می‌تواند از خدمات، سرویس، کالا و ... استفاده کند. از «تریپ‌ادوایزر پلاس» (Tripadvisor Plus) گرفته تا «ای‌دریمز پرایم» (eDreams Prime) این ایده نیز این روزها محبوب و موفق است، اما احتمال موفقیت یا شکست آن در صنعت گردشگری هنوز قابل پیش‌بینی نیست. سرویس حق اشتراکی لوکس «اینسپارتو» (Inspirato) نیز در حال ادغام با یک شرکت چک سفید با نام «ثایر ونچرز» (Thayer Ventures) با ارزش بیش از ۱میلیارد دلار است.
کپی‌کردن شرکت‌های بزرگ از ایده‌های خوب، اتفاق جدیدی نیست. بنابراین دور از انتظار نیست که در سال‌های پیش رو شاهد افزایش خدمات این‌چنینی در اغلب شرکت‌های مشهور جهان در عرصه گردشگری آنلاین باشیم. از سویی دیگر این ایده‌ها جرقه‌ای برای آغازبه‌کار چندین شرکت جدید در سراسر جهان خواهد بود. حال باید منتظر بود تا ببینیم آیا بازهم شاهد تولد سوپراپ قدرتمندی همچون گوجک خواهیم بود؟ آیا شرکت دیگری برپایه سرویس حق‌اشتراک در صنعت گردشگری فعالیت خواهد کرد؟
آخرین اخبار صنعت گردشگری را از «رسانه قطب‌نما» دنبال کنید.
