رسانه قطبنما: مجسمه نادرشاه افشار بزرگترین مجسمه برنزی کشور است که مرمت آن روند اصولی را طی کرده است اما هنوز این مجسمه در معرض آسیب کلاغ ها و آلاینده هاست. به‌گفته سرپرست گروه مرمت مجسمه نادرشاه، این مجسمه در دهه ۳۰ شمسی در رم ایتالیا ساخته شد و در ارتفاعی ۵ متری از پایین تا تبر نادر، با وزنی بیش از ۱۴ تن قرار دارد.
به‌گزارش مهر، فتح الله نیازی به‌مناسبت هفته پژوهش درباره گذری بر نتایج حفاظت و مرمت مجسمه، گفت: «پای راست و کمر اسب مجسمه نادرشاه آسیب‌خوردگی داشت و دسترسی به فضای داخلی مجسمه نداشتیم؛ بنابراین آندوسکوپی کردیم تا ببینیم چطور می‌توان آن را ترمیم کرد.» این عضو پژوهشکده حفاظت و مرمت با بیان اینکه این مجسمه در سال ۱۳۳۸ ریخته‌گری شده و سال ۱۳۴۲ نصب شده است گفت: «ما مجسمه را در سال ۱۳۹۷ پاکسازی کردیم ولی از آب مقطر استفاده شد چون آب آن منطقه به‌دلیل شرایط کلری بودن و نمک برای پاکسازی مجسمه مناسب نبود.»
وی با تکذیب تکان‌های ۲۰ سانتی این مجسمه، از دقت و هنرمندی به کار رفته در این مجسمه خبر داد و گفت: «این مجسمه روی سکویی به ارتفاع ۱۷ متر قرار دارد که طراحی آن را مرحوم هوشنگ سیحون انجام داده و مرحوم ابوالحسن صدیقی نیز آن را اجرا کرده است. البته تا زمانی که پاکسازی نشده بود، اداره کل میراث فرهنگی خراسان رضوی هم نمی‌دانست که مرحوم صدیقی آن را اجرا کرده است؛ چون نام مجسمه‌ساز در زیر آلاینده‌ها پنهان شده بود و ما نام او را در زمان پاکسازی پیدا کردیم همچنین سال ساخت آن نیز مشخص شد.»
نیازی افزود: «مرحوم سیحون دقت زیادی در طراحی این مجسمه داشته است ما این را زمانی که مرمت و پاکسازی کردیم متوجه شدیم چون مجسمه طوری ساخته شده که بتواند از تنش باد جلوگیری کند و پایه آن را به صورت شیب دار درست کرده است. بخش عظیم مجسمه توخالی است و می‌توانست باد آن را خراب کند اما از سال ۴۲ که نصب شده تا کنون هیچ اتفاقی نیفتاده دلیل آن هم به خاطر سکوی شیب دارش است.» به گفته نیازی، سیحون محدوده مجسمه را با المان باغ ایرانی طراحی کرده بود اما مدیران بعدها به سلیقه خودشان درخت‌های دانه‌دار مثل کاج در آن محدوده کاشتند و فضله کلاغ و کبوترهایی که در این درخت‌ها هست موجب خوردگی مجسمه شده است.
وی افزود: «در زیر پای مجسمه صخره برنزی داریم که آب انباری داخلش هست. زمانی که مجسمه نادر ساخته شده، مرحوم سیحون آینده‌نگری کرده بود که اگر آب در مجموعه برای آبیاری درختان نبود، از این آب انبار استفاده شود. ولی بعدها آن را بستند و سطح پایه را ایزوگام کردند! این ایزوگام کار درستی نبوده است از اینجا آب به پای اسب نفوذ کرده و آسیب زده است!»
نیازی با بیان اینکه این پروژه یکی از مهمترین پروژه‌های مرمت مجسمه‌های روباز شهری است که توانسته با این فرم پژوهش کار را به سرانجام برساند گفت: «مجسمه نادرشاه بزرگترین مجسمه برنزی است که تاکنون مرمت شده است. از این جهت بسیار اهمیت دارد حتی الان می‌توانیم این روند پژوهش را در جاهای دیگر و کشورهای دیگر نیز اجرا کنیم.»
پیشنهاد «رسانه قطبنما»:
میراث جهانی یونسکو در ایران | لیست میراث ملموس و ناملموس + اینفوگرافیک
