رسانه قطبنما: فردا جمعه ۱۵ اردیبهشت ۱۴۰۲، ایرانی‌ها از ساعت ۱۸ و ۴۴ دقیقه شاهد ماه گرفتگی خواهند بود که به‌گفته مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران، عمیق‌ترین ماه گرفتگی نیم‌سایه است و تا ۱۹ سال دیگر چنین شرایطی تکرار نخواهد شد.
به گزارش ایسنا، این ماه گرفتگی در سراسر کشور با چشم غیرمسلح قابل مشاهده است و در ساعت ۲۳ و یک دقیقه و ۴۵ ثانیه شبانگاه جمعه ۱۵ اردیبهشت به پایان خواهد رسید. علاوه بر ایران، این ماه گرفتگی در قاره‌های اروپا، آسیا، استرالیا و آفریقا و همچنین اقیانوس‌های آرام، اطلس و هند و در قطب جنوب نیز قابل مشاهده خواهد بود. با این‌همه، کارشناسان در این باره به «رسانه قطبنما» گفته‌اند که آنچه از این ماه گرفتگی با چشم غیرمسلح قابل دیدن است، یک سایه جزئی روی ماه است و کسانی که می‌خواهند این ماه گرفتگی را مشاهده کنند، نباید توقع داشته باشند که ماه را کاملا تیره ببینند.
مسعود عتیقی، مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به رویداد ماه گرفتگی، گفت: «با توجه به اینکه مدار ماه، نسبت به مدار زمین ۵.۱ درجه زاویه دارد، بدیهی است این دو مدار (مدار ماه و زمین) در دو نقطه یکدیگر را قطع می‌کنند که به آن‌ها گره می‌گویند و از اتصال دو گره به یکدیگر، خط گره به دست می‌آید. هر گاه این خط گره به سمت خورشید باشد، ساکنان کره زمین شاهد وقوع خورشیدگرفتگی و یا ماه گرفتگی به‌ترتیب در هنگام ماه نو و ماه کامل (ماه بدر) خواهند بود».
وی خاطرنشان کرد: «به‌دلیل افت نامحسوس نور ماه در هنگام ماه گرفتگی نیم‌سایه، این نوع ماه گرفتگی معمولا مورد توجه رصدگران و عکاسان نجومی قرار نمی‌گیرد، ولی ماه گرفتگی ۱۵ اردیبهشت امسال، پس از گرفت بامداد شنبه ۲۴ بهمن ۱۳۹۵، عمیق‌ترین ماه گرفتگی نیم‌سایه است و تا ۱۹ سال دیگر یعنی ماه گرفتگی نیم‌سایه شبانگاه دوشنبه ۷ مهر ۱۴۲۱ خورشیدی با چنین شرایطی تکرار نخواهد شد.» مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران با تاکید بر اینکه ماه گرفتگی ۱۴۲۱ در ایران قابل رؤیت نیست، ماه گرفتگی نیم‌سایه ۱۵ اردیبهشت ماه جاری را به نسبت ماه‌گرفتگی تیره فرصت خوبی برای رصد دانست.
مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران ادامه داد: «گرفت ۱۵ اردیبهشت ماه، در ساعت ۱۸ و ۴۴ دقیقه و ۱۱ ثانیه به وقت کشورمان آغاز می‌شود، ولی در این زمان ماه در تهران در زیر افق بوده و قابل مشاهده نخواهد بود. بدیهی است ماه حدود ساعت ۱۹ روز جمعه در تهران از افق جنوب شرق همراه با صورت فلکی ترازو (میزان) طلوع خواهد کرد.» وی لحظه اوج این ماه گرفتگی را در ساعت ۲۰ و ۵۲ دقیقه و ۵۸ ثانیه ذکر کرد و یادآور شد: «در این لحظه ماه در آسمان قابل مشاهده است».
مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران با بیان اینکه دو نوع دیگر از ماه گرفتگی وجود دارد، گفت: «یک نوع ماه گرفتگی جزئی است و زمانی رخ می‌دهد که بخشی از ماه از سایه زمین عبور می کند. در ماه گرفتگی کامل نیز تمام ماه در سایه زمین قرار می‌گیرد، ولی در ماه گرفتگی نیم‌سایه هیچ بخشی از ماه درون سایه زمین قرار نمی‌گیرد، به‌همین دلیل در گذشته و در نجوم قدیم، به آن خسوف غیر مرئی می‌گفتند.»
وی یادآور شد: «ماه گرفتگی شبانگاه جمعه ۱۵ اردیبهشت، به ساروس ۱۴۱ تعلق دارد که ۷۲ گرفت در آن واقع شده است. اولین گرفت این ساروس بیش از ۴۱۴ سال قبل و در شبانگاه دوشنبه چهارم شهریور سال ۹۸۷ خورشیدی، به صورت نیم‌سایه رخ داده و آخرین گرفت از این دوره نیز ۸۶۵ سال بعد، دوشنبه ۲۰ مهر ۲۲۶۷ خورشیدی، آن هم به صورت نیم‌سایه رخ خواهد داد.» به‌گفته این محقق حوزه نجوم آماتوری، گرفت ۱۵ اردیبهشت امسال بیست و چهارمین گرفت از ۷۲ گرفت این ساروس است.
مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران تصریح کرد: «در این ساروس ۳۲ ماه گرفتگی نیم‌سایه، ۱۴ ماه گرفتگی جزیی و ۲۶ گرفت کلی رخ خواهد داد.» عتیقی ساروس را واژه‌ای بابِلی به معنای دوره دانست و افزود: «این واژه بیانگر دوره‌های تکرار ماه‌گرفتگی‌ها و یا خورشیدگرفتگی‌های با شرایط یکسان است که برابر ۱۸ سال و ۱۱ روز و ۷ ساعت و ۴۹ دقیقه است».
آخرین اخبار میراث و محیط‌زیست را در «رسانه قطبنما» بخوانید.
