رسانه قطبنما: فصل پاییز برای طبیعتگردها و اهالی سفر، نویددهنده یک ماجراجویی و تجربه جدید است؛ ماجراجویی در یکی از مقصدهای جذاب پاییزی کشور، یعنی کویرهای معروف ایران.
وجود رشته کوههای زاگرس در نوار غربی و رشته کوههای البرز در نوار شمالی کشور، موجب شده رطوبت لازم به نواحی مرکزی نرسد و بخش وسیعی از این نواحی، خشک و بیابانی باقی بماند. اما در عین حال این نواحی کویری یکی از بهترین مقاصد پاییزی به شمار میرود.
با سفر به کویرهای ایران در فصل پاییز میتوانید تجربه شترسواری، سافاری، موتورسواری و البته دیدن ستارگان در آسمان صاف و بدون مزاحم را داشته باشید. در این مقاله قصد داریم ۱۰ مقصد کویرگردی در کویرهای ایران را باهم مرور کنیم.
جذاب ترین کویرهای ایران برای کویرگردی
- کویر مرنجاب؛ بیخ گوش تهران!
- کویر لوت؛ از بزرگ ترین کویرهای ایران
- کویر مصر؛ اما در اصفهان!
- کویر ریگ جن؛ مثلث برمودای ایران
- کویر کاراکال؛ قلمرو گربه ایرانی
- کویر ورزنه؛ آدرنالین در دل صحرا!
- کویر ابوزیدآباد؛ تنوع گیاهی و حیوانی محض!
- کویر ریگ زرین یا مغستان؛ دریای کویری ایران
- کویر حلوان؛ یک شیرینی خراسانی
- کویر رضاآباد؛ پرچمدار سمنانی
کویر مرنجاب؛ بیخ گوش تهران!
یکی از کویرهای معروف ایران، کویر مرنجاب است؛ کویری در استان اصفهان که در شمال شهرستان آران و بیدگل از توابع کاشان قرار دارد و بهدلیل نزدیکی به تهران، گردشگران بیشتری نسبت به دیگر کویرهای ایران دارد.
نام کویر مرنجاب از کاروانسرا و قناتی تاریخی در منطقه به همین نام وام گرفته شده که یادگار دوران صفویه است.
مسیر دسترسی به کویر مرنجاب
ابتدا آدرس این کویر را داشته باشید؛ استان اصفهان، شهر کاشان، شهرستان آران و بیدگل، بلوار ارتش، جاده مرنجاب، کویر مرنجاب.
از هر نقطهای از ایران که بخواهید به این کویر بروید، باید خودتان را به شهرستان آران و بیدگل برسانید، سپس وارد مسیر کویر مرنجاب شوید.
برای رسیدن به کویر مرنجاب از تهران، باید ۲۷۰ کیلومتر رانندگی کنید. به شهرستان آران و بیدگل که رسیدید، ۴۰ کیلومتر دیگر را در مسیر اختصاصی مشخص شده، ادامه میدهید تا به ابتدای جاده کویر برسید.
کویر مرنجاب از شمال به دریاچه نمک، از شرق به پارک ملی کویر، از جنوب به شهرستان آران و بیدگل و از غرب به دریاچه نمک حوض سلطان میرسد.
جاهای دیدنی اطراف کویر مرنجاب
- تپههای شنی
- جزیره سرگردان
- تالابها و دریاچهها
- دریاچه نمک یا مسیله
- کاروانسرای مرنجاب
- کوه کلنگ
کویر لوت؛ از بزرگترین کویرهای ایران
لوکیشن گوگل مپ کویر شهداد در کویر لوت
کویر لوت یا بیابان لوت یکی از بزرگترین کویرهای ایران است که در مرکز کشور، به سمت جنوب شرقی ایران کشیده شده و ۱۲۰ هزار کیلومتر مربع مساحت دارد.
کویر لوت آنقدر بزرگ است که بخشهایی از سه استان کرمان، خراسان جنوبی و سیستان و بلوچستان را شامل میشود. طول این کویر حدود ۹۰۰ کیلومتر و عرض آن به ۳۰۰ کیلومتر میرسد. این منطقه به معنای واقعی کلمه شگفتانگیز است؛ آنقدر که بهعنوان اولین میراث طبیعی ایران در یونسکو به ثبت رسیده است. فهرست آثار جهانی ایران را میتوانید در مطلب «لیست میراث جهانی یونسکو در ایران» بخوانید.
جالب است این را هم بدانید که بعضی از مناطق بیابان لوت در فصل تابستان، از جمله گرمترین نقاط کره زمین هستند.
یکی از جذابترین مناطق بیابان لوت، کویر شهداد است. کلوتهای شهداد، از اصلیترین جاذبههای کویر لوت به شمار میآیند و دیدن آنها میتواند یکی از ارزشمندترین تجربههای کویرگردی در ایران باشد.
مسیر دسترسی به کویر شهداد
برای رسیدن به کویر شهداد که بخشی از بیابان وسیع لوت است، ابتدا باید به شهر شهداد در استان کرمان بروید. فرقی ندارد از کجای ایران راهی این کویر میشوید، برای دیدن کلوتهای کویر لوت، باید خودتان را به شهر شهداد برسانید.
به شهداد که رسیدید، ۴۵ کیلومتر دیگر راه دارید تا چشمانتان مهمان زیبایی کلوتهای شهداد شوند. در کیلومتر ۲۰ این جاده که از شهر به کویر میرود، یک سهراهی وجود دارد که سمت راست آن شما را به کمپ کویری میرساند. در این منطقه هم امکان کمپ زدن وجود دارد و هم میتوانید از اقامتگاههای مشخص شده محل استفاده کنید.
اگر مسیر مستقیم را انتخاب کنید، کمی بعد از روستای شفیعآباد، کلوتهای مرتفع را خواهید دید و میتوانید با تجهیزات کامل، به دل کویر بزنید.
جاهای دیدنی اطراف کویر لوت
- کلوتهای شهداد کرمان
- قلعه شفیع آباد
- آبانبار شهداد
- گلدانهای طبیعی
- تپههای شنی
- دریاچه کویر لوت
کویر مصر؛ اما در اصفهان!
احتمالا اگر برای اولین بار نام کویر مصر را بشنوید، فکر کنید که این کویر در کشور مصر قرار دارد! اما اینطور نیست. با اینکه اسم آن از کشوری که اهرام ثلاثه در آن قرار دارد گرفته شده، اما استان اصفهان و منطقه خور و بیابانک، خانه این منطقه بیابانی است.
یکی از روایتهایی که درباره اسم این روستا وجود دارد و از همه بیشتر مطرح شده است، به داستان چوپانی به نام یوسف برمیگردد که حدود ۱۰۰ سال پیش در این منطقه زندگی میکرده است. این فرد برای جبران کمبود بیآبی روستا، چاه آبی حفر میکند که بعد از مدتی خشک میشود و بار دیگر چاهی با عمق بیشتر حفر میکند و به همین دلیل، اسم روستا میشود چاه دراز. اما خود یوسف به اهالی پیشنهاد میدهد که بهدلیل احترام به حضرت یوسف و داستان زندگی ایشان، نام روستا را مصر بگذارند.
روستای مصر و روستای فرحزاد که ۳ کیلومتر با مصر فاصله دارد، در سالهای گذشته یکی از مقاصد کویرگردی محبوب گردشگران بوده است و سالانه تورهای مسافرتی زیادی خصوصا در فصلهای پاییز و اواخر زمستان به آنجا میرود.
روستای فرحزاد آخرین روستای منطقه است که جاده دسترسی دارد و پس از آن مسیر جادهای قطع میشود و حدود ۴۰ کیلومتر کویر مقابل شما خواهد بود.
مسیر دسترسی به کویر مصر
برای رسیدن به کویر مصر از تهران حدود ۷۵۰ کیلومتر راه دارید و دو مسیر پیش روی شماست. مسیر اول به سمنان میرسد، سپس دامغان، معلمان، روستای جندق و از جاده خاکی ۴۰ کیلومتری مسیر جندق، به کویر مصر.
برای مسیر دوم از تهران، باید از شهرهای قم، کاشان، نایین و اردکان عبور کنید و به چوپانان برسید. سپس از روستاهای چاه ملک و فرخی عبور کنید و قبل از رسیدن به شهر خور، وارد جاده فرعی در سمت چپ مسیر میشوید و پس از حدود ۴۵ کیلومتر، وارد روستای مصر خواهید شد. ۳ کیلومتر جاده خاکی پیش رو دارید که شما را به روستای فرحزاد میرساند و حالا میتوانید در قلب کویر به آرامش برسید.
اگر هم از اصفهان میروید، ابتدا شهر نایین را پشت سر میگذارید، از انارک و چوپانان عبور میکنید و با رد کردن روستاهای چاه ملک و فرخی، مسیر را مثل آنچه در بالا اشاره کردیم ادامه میدهید تا به کویر مصر برسید.
روستای مصر، روستای فرحزاد و دیگر روستاهای اطراف منطقه، پر است از اقامتگاههای بومگردی که مسافران را میزبانی میکنند. البته میتوانید در این منطقه کمپ هم بزنید؛ اما تنها با داشتن وسایل کامل کمپینگ و با همراهی یک لیدر محلی کاربلد.
جاهای دیدنی اطراف کویر مصر
- چال سلکنون
- تخت عروس
- دریاچه نمک
- کارخانه پتاس
- روستای گرمه
- قلعه و بافت قدیمی بیاضه
کویر ریگ جن؛ مثلث برمودای ایران
ریگ جن همانطور که از اسمش پیداست، یکی از مرموزترین کویرهای ایران است. بخش عمده این کویر در استان سمنان قرار دارد و تا حدود سی سال پیش، کسی جرئت عبور از این منطقه را نداش؛ت چرا که بومیان اعتقاد داشتند هرکسی به این منطقه میرود، جنها آن را با خودشان میبرند و دیگر برنمیگردد!
بعدا مشخص شد که علت این فرضیه محلیها، نوع اکوسیستم منطقه بوده است که بهدلیل وجود باتلاقها و ریگزارهای روان، افراد به داخل کشیده میشدند و نمیتوانستند خودشان را نجات دهند.
امروزه با تمهیدات امنیتی که برای این منطقه اندیشیده شده است، گردشگران و طبیعتدوستان زیادی به کویر ریگ جن میروند و یکی از نابترین اکوسیستمهای کویری ایران را میبینند.
کویر ریگ جن یا ریجن از جمله کویرهای ایران است که میتوانید در شبهای پرستاره و صاف، صورتهای فلکی مختلف را تماشا کنید.
مسیر دسترسی به کویر ریگ جن
برای رفتن به ریگ جن بیش از یک مسیر وجود دارد؛ اما مطمئنترین و بیدردسرترین جاده این کویر، مسیر جنوبی آن است که از شهر نایین استان اصفهان میگذرد. پس از نایین به سمت روستای انارک میروید و سپس جاده کویری به سمت ریگ جن آغاز میشود.
ورود به کویر ریگ جن یا ریجن به راحتی دیگر کویرها نیست. ابتدا اینکه لازم است بدانید برای رسیدن به دل کویر نمیتوانید روی خودروهای غیرآفرودی حساب کنید و حتما باید با خودروهای مجهز آفرودی، ترجیحا با یک راننده باتجربه و همراهی یک لیدر محلی راهبلد به این کویر سفر کنید.
حتی پیمایش و دیدن جاذبههای کویری ریگ جن هم متفاوت است و از یک جایی به بعد، باید خودروی خود را در منطقهای امن بگذارید و بقیه مسیر کویر را بهصورت پیمایشی ادامه دهید. در کویر ریگ جن یکی از چالشیترین پیمایشهای عمرتان را تجربه خواهید کرد و معمولا هم صرفا کسانی که بهصورت حرفهای کویرنوردی انجام میدهند، وارد ریگ جن زیبا و مرموز میشوند.
جاهای دیدنی اطراف کویر ریگ جن
- قلعه انارک
- آبگرم روستای ورتون
- روستای عشین
کویر کاراکال؛ قلمرو گربه ایرانی
حوالی شهر بافق در استان یزد، کویری وجود دارد که خانه یکی از هشت گربهسان ایرانی بهنام کاراکال است. مردم محلی هم بهدلیل وجود این گونه حیوانی، که یکی از سریعترین و سنگینترین و البته نادرترین گربهسانان کوچک است، نام این منطقه کویری را کاراکال گذاشتند.
کویر کاراکال از کویرهای مرکزی ایران است؛ منطقهای که تقریبا تا یک دهه پیش ناشناخته بود و بههمت مردم استان یزد، به یکی از جاذبههای شهر بافق تبدیل شده است.
یکی از ویژگیهای این منطقه کویری، وجود بافت تاریخی در اطراف آن است و همچنین باغهای انار و پستهای که در روستای صادقآباد قرار دارد؛ روستایی که شما را به کویر کاراکال میرساند و برخی، این کویر را بهخاطر نام همین روستا، صادقآباد مینامند.
مسیر دسترسی به کویر کاراکال
برای رفتن به کویر کاراکال از تهران، باید ابتدا به شهر یزد بروید، پس از حدود ۱۰۰ کیلومتر در اتوبان بافق-یزد، به تابلوهای محلی میرسید که مسیر کویر را راهنمایی میکند و میتوانید با استفاده از آن، پرسوجوی محلی و همراه داشتن نقشه، به روستای باقرآباد و سپس روستای صادقآباد برسید که کویر کاراکال همانجاست.
جاهای دیدنی اطراف کویر کاراکال
- قلعه باقرآباد
- نخلستانها، باغهای انار و پسته
- تپههای شنی روان
- خانه وحشی بافقی
- آب انبار و حمام کاکامیر
کویر ورزنه؛ آدرنالین در دل صحرا!
کویر ورزنه از کویرهای معروف ایران است که در استان اصفهان و نزدیکی شهر ورزنه قرار دارد. این کویر محبوب کسانی است که میخواهند در کنار لذت بردن از آرامش و زیبایی کویر، از امکانات تفریحی مانند موتورهای چهارچرخ یک نفره و دو نفره، زیپلاین، سافاری، شتر سواری، رستوران، شربت خانه و کمپینگ هم استفاده کنند.
یکی از ویژگیهای کویر ورزنه که آن را از برخی کویرها مانند کاراکال که کاملا خشک و لایزرع است متمایز کرده، پوشش گیاهی و جانوری غنی این منطقه است که بهدلیل نزدیکی به تالاب گاوخونی، شکل گرفته است.
مسیر دسترسی به کویر ورزنه
برای رسیدن به شهر ورزنه، باید حدود ۱۲۰ کیلومتر از اصفهان رانندگی کنید که به شهر ورزنه برسید. کویر ورزنه در نزدیکی این شهر است؛ کافی است از خیابان بهشتی به سمت خروجی جنوب شهر بروید و وارد جاده دستجرد-ورزنه شوید. با چند کیلومتر رانندگی در این جاده به ورودی مسیر کویری میرسید.
جاهای دیدنی اطراف کویر ورزنه
- سایت تفریحی واحه
- شهر ورزنه (شهر سفیدپوش ایران)
- مسجد جامع ورزنه
- پل تاریخی ورزنه
- موزه مردم شناسی
- آسیاب شتر
- گاوچاه حاج ابراهیم ورزنه
- برج کبوترخانه ورزنه
- قلعه تاریخی قورتان
- برج کبوترخانه قورتان
- کاروانسرای قلعه خرگوشی
- تالاب گاوخونی
- کوه سیاه
- بند شاخ کنار
- تخت سرخ
- دریاچه نمک خارا
کویر ابوزیدآباد؛ تنوع گیاهی و حیوانی محض!
لوکیشن گوگل مپ کویر ابوزیدآباد
کویر ابوزیدآباد از جاذبههای طبیعی اطراف شهر کاشان است. این کویر بهدلیل نزدیکی به تهران و شهرهای مرکزی کشور، مقصد کویرگردی محبوبی بین گردشگران است و از معروفترین کویرهای ایران هم بهشمار میآید.
در کنار جاذبههای طبیعی این منطقه مانند تنوع جانورانی از جمله شاهین، خرگوش، عقاب، روباه شنی، شغال، گرگ جرد، هوبره، پامسواکی، انواع آگاما و مار و…، یکی از جذابیتهای فرهنگی روستای ابوزیدآباد، گویش محلی مردم منطقه بهنام «بیذُوُی» است. این گویش که گویشی از زبان راژی و متعلق به دسته زبانهای ایران مرکزی است، آنقدر دلنشین است که برخی مسافران به این منطقه سفر میکنند تا صحبت کردن مردم محلی با گویش بیذُوُی را بشنوند.
مسیر دسترسی کویر ابوزیدآباد
کویر ابوزیدآباد مسیر دسترسی سختی ندارد. اگر از تهران راهی این مقصد میشوید، کافی است حدود ۲۵۰ کیلومتر رانندگی کنید که به کاشان برسید. پس از کاشان حدود ۳۰ کیلومتر تا کویر راه دارید و برای آن باید از روستای ابوزیدآباد عبور کنید.
اگر مبدا شما اصفهان است، ۳۰ کیلومتری شرق کاشان به سمت جاده فرعی مشخص شده بپیچید و وارد مسیر ابوزیدآباد شوید.
جاهای دیدنی اطراف کویر ابوزیدآباد
- کاروانسرای ابوزیدآباد
- رملهای ماسهای و تپههای شن روان
- دیدنیهای شهر کاشان مثل: خانه طباطباییها، باغ فین کاشان و خانه عباسیها
- روستای ابیانه
کویر ریگ زرین یا مغستان؛ دریای کویری ایران
کویر ریگ زرین از دیگر کویرهای استان یزد است که به دلیل ویژگی منحصر به فردی که دارد، در زمره زیباترین کویرهای ایران به شمار میآید. تفاوت این کویر آنجایی خودش را نشان میدهد که تپههای ماسهای بلند وسط کویر، آن را به دو قسمت شمالی و جنوبی تقسیم کرده است و منظرهای زیبا از موجهای ماسهای بهوجود آورده است.
کویر ریگ زرین که به آن کویر عقدا، کویر مغستان و کویر سیاهکوه هم میگویند، محصور در بین منطقه بیابانی و کویری است و همین موضوع، چشمانداز بسیار زیبایی به این ریگزار داده است. تجربه دیدن کویر ریگ زرین یکی از لذتبخشترین تجربههای سفر به یزد خواهد بود.
مسیر دسترسی به کویر ریگ زرین
برای رسیدن به کویر زرین میتوانید از دو مسیر شمالی و جنوبی بروید. جاده شمالی که مسیر ۱۰۵ کیلومتری اردکان به روستای بیاضه است و مسیر جنوبی هم از شهرستان یزد به سمت روستای ساغند است که کویر ریگ زرین در این روستا قرار دارد.
جاهای دیدنی اطراف کویر ریگ زرین
- روستای خرانق
- روستای عقدا
- زیارتگاه چک چک یزد
کویر حلوان؛ یک شیرینی خراسانی
کویرهای ایران تنها به استانهای سمنان، یزد، اصفهان، کرمان و سیستان و بلوچستان ختم نمیشود و بخش دیگری از کویرهای کشور در استان خراسان جنوبی قرار دارد. کویر حلوان یکی از بخشهای کویری زیبای این استان است که سفر به آن، به هر گردشگری پیشنهاد میشود.
آرامش و سکوت عمیقی را که در دل این کویر تجربه میکنید، تقریبا در هیچ کویر دیگری پیدا نمیکنید. مردمان خونگرم خراسانی، رنگهای زرد و قهوهای ریگزار حلوان و شکل مثلثی این ریگزار از جمله ویژگیهای انسانی و طبیعی این کویر خراسانی است.
مسیر دسترسی به کویر حلوان
کویر حلوان در ۸۰ کیلومتری شهر طبس واقع شده است. جاده ارتباطی خور به طبس یکی از مسیرهای رسیدن به این کویر و مناسب کسانیست که از استان یزد یا از تهران به این کویر میروند. جاده ارتباطی خور به طبس، بعد از پایان چاله کویر و دریاچه نمک خور از جنوب این منطقه عبور میکند.
مسیر دیگر این کویر که برای افراد ساکن مشهد و شهرهای اطراف مناسب است، از جاده مشهد به طبس میگذرد. پس از رسیدن به طبس، مسیر را از سمت شمال این شهر به طرف روستای حلوان ادامه دهید تا به مقصد برسید.
جاهای دیدنی اطراف کویر حلوان
- نخلستانهای خرما
- باغ گلشن طبس
- طاق شاه عباسی طبس
- کاروانسرای خان
- برج هادرباش
- قلعه اسماعیلیان
کویر رضاآباد؛ پرچمدار سمنانی
شمالیترین کویر ایران رضاآباد است. کویری در استان سمنان که هم به استانهای شمالی نزدیک است و هم خیلی از پایتخت دور نیست. بنابراین، میتواند مقصدی مناسب برای کویرگردی باشد.
نام کویر رضاآباد از روستایی به همین نام برگرفته شده که در بین تپههای شنی و کوههای اطراف محاصره شده و جلوه خاصی به آن بخشیده است. خاصیت کویر رضاآباد مجاورت با پارک وحش خارتوران است. گردشگران در حالی که از دیدن جاذبههای کویری لذت میبرند، با طی کردن مسافت اندکی با خودرو، میتوانند به پارک خارتوران که به آفریقای ایران مشهور است، بروند.
مسیر دسترسی به کویر رضاآباد
برای رفتن به کویر رضاآباد باید ابتدا خود را به شهر شاهرود در استان سمنان برسانید. پس از شاهرود، به سمت میامی به مسیر خود ادامه دهید تا پس از عبور از پلیس راه میامی، وارد جاده بیارجمند شوید. پس از عبور از شهر بیارجمند، روستاهای قلعهآباد و احمدآباد را هم رد کنید تا به تابلوی روستای رضاآباد برسید.
جاهای دیدنی اطراف کویر رضاآباد
- روستای رضاآباد
- روستای قلعهبالا
- پارک ملی خارتوران (زیستگاه یوز ایرانی)
نکات مهم کویرگردی در کویرهای ایران
هنگام برنامهریزی برای سفر به کویر حتما به این نکات کلیدی توجه کنید:
- همراه داشتن وسایل ضروری مانند لباس مناسب کویرگردی که خیلی تنگ و دستوپاگیر نباشد و کفشهای جلوباز که مانع راه رفتن نشود، لازم است. کرم ضدآفتاب و کلاه استاندارد را هم فراموش نکنید.
- مواد غذایی که با خود میبرید حتما فاسد نشدنی باشد.
- به میزان کافی همراه خود آب داشته باشید. در مورد نوشیدن آب در کوی،ر به این نکته توجه کنید که گرمای هوای کویر، بهویژه در طول روز، معمولا تشنگی را بالا میبرد و افراد به این دلیل زیاد آب مینوشند. با اضافه کردن مقداری آب لیمو، عطش خود را رفع کنید تا مدام تشنه نشوید و با تعریق زیاد املاح معدنی بدن خود را از دست ندهید.
- معمولا دلچسبترین نوع اقامت کویری، برپا کردن کمپ است. اگر قصد چنین کاری را داشتید، حتما و حتما نکات لازم درباره کمپینگ، مانند رعایت ایمنی در برابر خطرات احتمالی طبیعی، را رعایت کنید.
- اگر با خودروی شخصی به کویر سفر می کنید، حتما مجهز باشید. ترجیحا با خودروهای دو دیفرانسیل آفرودی به این مناطق بروید و یادتان باشد که همیشه باک بنزین را پر نگه دارید و لاستیک زاپاس همراه داشته باشید.
- نکته دیگری که شاید از همه مهمتر باشد، همراهی یک راهنمای محلی با گروه شماست. چه با تور بروید و چه با گروه شخصی، لازم است که فردی باتجربه که زیر و بم منطقه را بشناسد و به زبان و فرهنگ آنجا تسلط داشته باشد، در گروه شما حضور داشته باشد.
کویرگردی از جذابترین گردشهای پاییزی و حتی زمستانی است. با رعایت نکات ضروری و برنامهریزی درست برای یک کویرگردی ناب در کویرهای ایران، میتوانید خاطرهای بهیادماندنی و متفاوت داشته باشید و به گونهای برنامهریزی کنید که هرسال یکی از کویرهای ایران را در لیست سفرهای خود بگنجانید.
پیشنهاد«رسانه قطبنما»: