هوش تجاری چیست و چرا برای کسب‌وکارها ضروری است؟

رسانه قطبنما: «هوش تجاری» (Business intelligence)، یکی از مهم‌ترین ابزارهایی است که در «تجارت‌ الکترونیک» (ecommerce) به کار گرفته می‌شود. اما منظور از هوش تجاری چیست؟ استفاده از هوش تجاری چه مزایایی برای کسب‌وکارهای گردشگری دارد؟

هوش تجاری چیست؟

منظور از هوش تجاری (BI)، زیرساخت‌ها و روش‌های فنی است که در آن داده‌های یک شرکت جمع‌‌‌آوری، ذخیره و سپس تجزیه‌وتحلیل می‌شود. در حقیقت هوش تجاری روشی برای تعیین یک چشم‌انداز درست از اهداف استراتژیک و تکنیکی شرکت‌ها و تبدیل داده‌ها به اطلاعات عملیاتی است. با هوش تجاری می‌توان درک بهتری از حجم عظیم داده‌های حاصل از اتوماسیون فروش‌، چت بات‌ها، بخش‌های تدارکات و پشتیبانی و غیره به دست آورد. هوش تجاری به‌طور کلی از چهار مراحل زیر تشکیل می‌شود:

• جمع‌‌آوری داده‌
• تجزیه‌وتجلیل
• تعیین معیارهای عملکرد
• تحلیل توصیفی

برای مثال، یک بانک می‌تواند با جمع‌‌آوری و تجزیه‌وتحلیل داده‌های مربوط به بخش شکایات و تقسیم‌بندی آن‌ها بر اساس شهر، نوع حساب و دوره‌ زمانی، فراوانی شکایت‌ها در یک شهر یا دوره‌ی زمانی خاص را تشخیص داده و دلایل وقوع آن‌ها بررسی کند. بدین ترتیب هر کسب‌وکار الکترونیکی می‌تواند با تجزیه‌وتحلیل داده‌ها و فعالیت‌ها، روش فروش و بازاریابی خود را ارزیابی کرده و به بهبود فروش محصولات در کانال‌های دیجیتال کمک کند.

تفاوت هوش تجاری و تجزیه‌وتحلیل داده‌ها

اگرچه هوش تجاری و «تجزیه‌وتحلیل داده‌ها» (Data Analytics) اغلب به‌جای یکدیگر به کار می‌روند؛ اما تفاوت بسیاری با یکدیگر دارند. هوش تجاری برای تصمیم‌گیری‌ بر اساس داده‌ها گذشته به کار گرفته می‌شود، این در حالی است که تجزیه‌وتحلیل داده‌ها به پیش‌بینی‌های آینده شرکت‌ها کمک می‌کند.

هوش تجاری چه اطلاعاتی را به تجارت‌های الکترونیکی ارائه می‌کند؟

• میزان اثربخشی کمپین‌ها- به‌خصوص در زمینه‌‌ی تبلیغات و سرمایه‌گذاری‌های در برنامه‌ها و فعالیت‌‌های پولی
• میزان کارایی وب‌سایت- تعیین آیتم‌ها نامناسب در در سیستم "UX" سایت
• عملکرد محصولات- کسب اطلاعات لازم در رابطه با محصولات سودآور و محصولات نامناسب، تعیین شکاف‌های اطلاعاتی در محصولات و حل خودکار آن توسط سیستم‌های «پی آی ام» (PIM)
• تجزیه‌وتحلیل روند بازار- تعیین ترندهای روز در بازار‌های جهانی
• میزان تعامل مشتریان هدف با شرکت- تعیین نحوه‌ی تعامل مشتریان با شرکت به صورت منظم یا پراکنده، ارائه‌ی راهکارهایی برای تقویت وفاداری مشتریان و بررسی میزان کارایی استراتژی‌های رسانه‌‌های اجتماعی در تولید و جذب مشتریان
• مطابقت فعالیت‌های شرکت با تقویم بازاریابی- بررسی میزان کارایی اقدامات بازاریابی شرکت برای جذب مخاطبان و دستیابی به اهداف شرکت
• شناسایی ویژگی‌های مشتری- تسهیل شخصی‌سازی خدمات، هدف‌گذاری‌های مجدد و مدیریت تبلیغات بر اساس بررسی علایق و سفر خریداران
• بررسی فرآیند سفر خریداران و تعیین موانع آن‌ها در خرید 

مزایای استفاده از هوش تجاری

هوش تجاری دارای سه مرحله‌ی اساسی است که به‌طور خاص داده‌های یک شرکت را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. این سه مرحله عبارتند از:

• جمع‌‌آوری
• تجزیه‌وتحلیل و کنترل کیفیت
• استفاده و تقسیم‌بندی

هدف از به‌کارگیری هوش تجاری، استفاده از اطلاعات آن برای تنظیم و مدیریت اقدامات یک شرکت است. در حقیقت جمع‌آوری اطلاعات به روش هوش تجاری، مسائل زیادی را برای شرکت‌ها حل خواهد کرد. برخی از این موارد عبارتند از:

• تصمیم‌گیری دقیق شرکت‌ها بر اساس واقعیت‌های آماری
• کسب مزیت رقابتی
• کاهش هزینه‌ها و ضررهای یک شرکت
• بهبود فرآیندهای داخلی
• ارتقای مفاهیم برندسازی
• دست‌یابی به مشتریان راضی‌تر و وفادارتر
• انعطاف‌پذیری در اجرای استراتژی‌های بازاریابی
• هم‌گام‌‌سازی استراتژی‌های آفلاین و آنلاین با یکدیگر

نحوه‌ی استفاده از هوش تجاری در تجارت الکترونیک

تجارت الکترونیک یکی از اجزای مهم اقتصاد جهانی است و استفاده از هوش تجاری به رشد بهتر شرکت‌ها در این زمینه کمک بسیاری خواهد کرد. برخی از مفیدترین گزارش‌های هوش تجاری برای درک بهتر کسب‌و‌کار شرکت‌ها و مشتریان عبارتند از:

۱. گزارش موجودی محصولات

گزارش موجودی محصولات، علاوه بر تعیین میزان موجودی، محل موجودی، مدت‌زمان ماندگاری و ارزش کلی آن‌ را نیز ارزیابی می‌کند. این گزارش‌ها می‌تواند بر اساس روز، هفته، ماه یا سال طبقه‌بندی شده و بر اساس آن استراتژی‌های فروش و عرضه را تعیین کرد.

۲. گزارش فروش

گزارش فروش هوش تجاری، اطلاعات مفیدی را در رابطه با عملکرد فروشندگان، تعداد کل لید‌ها، لید‌های واجدالشرایط (مشتریان بالقوه) و تعیین ماه‌ها با بیشترین میزان فروش، در اختیار شرکت‌ها قرار می‌دهد.

۳. تجزیه‌وتحلیل حاشیه سود (Margin Analysis)

«تجزیه‌وتحلیل حاشیه سود»، بهترین کار برای درک میزان سوددهی محصولات است. این داده‌ها به مشاغل کمک می‌کند تا سودآورترین مشتریان خود را جذب کرده و یک طرح تجاری برای افزایش سوددهی ایجاد کنند.

۴. گزارش بازاریابی

استراتژی‌های بازاریابی مانند "PPC" و "SEO" همیشه با حجم زیادی از اطلاعات همراه است؛ اما این داده‌ها اغلب در ابزاری که آن‌ها را جمع‌آوری می کند‌، باقی می‌ماند. هوش تجاری به برندها کمک می‌کند تا همه این داده‌ها را در یک ابزار جمع‌آوری کرده و به تجزیه‌وتحلیل آن بپردازند.

ابزارهای تجزیه‌وتحلیل اطلاعات در هوش تجاری

برای تجزیه‌وتحلیل و سنجش عملکرد یک شرکت، نیازی به نرم‌افزارهای پیچیده نیست. بسیاری از برندها می‌توانند با استفاده از ابزارهایی همچون «گوگل آنالیتیکس» (Google Analytics)، اطلاعات کافی برای ارزیابی عملکرد شرکت را به دست آورند. با این حال، بسیاری شرکت‌ها به‌دنبال بررسی‌ عمیق‌تر اطلاعات هستند. این دسته از برندها می‌توانند با استفاده از نرم‌افزارهای حرفه‌ای هوش تجاری اطلاعات و «بیگ‌دیتای» (Bigdata) کسب‌وکار خود را جمع‌‌آوری و تجزیه‌وتحلیل کنند. این نرم‌افزارهای هوش تجاری به برندها کمک خواهد کرد تا با مقایسه‌ی خودکار قیمت‌ها، اقدامات رقابتی و کلمات کلیدی، رضایت مشتریان خود را افزایش دهند. برخی از مهم‌ترین ابزارهای هوش مصنوعی عبارتند از:

۱. OLAP Tools

ابزارهای "OLAP"، به مشاغل این امکان را می دهد تا داده‌ها را از منابع متعدد مانند ابزارهای بازاریابی، ابزارهای فروش، «مدیریت ارتباط با مشتری» (CRM) و پلتفرم‌‌ها جمع‌‌آوری و تجزیه‌و‌تحلیل کنند.

۱. مجنتو بیزنس اینتلیجنس (Magento Business Intelligence)

این پلتفرم تنها برای کاربران مجنتو قابل استفاده است. برندهایی که فروشگاه آنلاین خود را در این پلتفرم راه‌اندازی می‌کنند، قادرند با استفاده از سیستم مبتنی بر ابر، سرویس‌های مختلف خود را مانند «تبلیغات» (Ads)، «آنالیتیکس» (Analytics) یا تجزیه‌وتحلیل، «تبلیغات فیس‌بوک» (Facebook Ads) و غیره را با یکدیگر ادغام کنند. این برنامه با ارائه‌ی پانل‌های تصویری موجب تجزیه و تحلیل بهتر داده‌ها و گزارش‌های سفارشی خواهد شد.

۲. لوکر (Looker)

«لوکر» یکی از سرویس‌های متعلق به «گوگل کلود» (Google Cloud) است و شکل ظاهری آن برای کاربران سایر ابزارهای تجزیه‌و‌تحلیل گوگل بسیار آشنا است. این برنامه با ارائه‌ی یک سیستم اطلاعاتی هم‌زمان و اتصال به دیتا‌بیس‌های ابری، امکان ادغام با یک پلتفرم ساده را فراهم می‌سازد.

هوش تجاری یکی از ارکان اساسی در تجارت الکترونیک است و استفاده از آن و تجزیه‌وتحلیل داده‌ها، موجب بهبود کارایی شرکت‌ها، شناسایی مشکلات احتمالی و افزایش فروش خواهد شد. همچنین، پیشرفت تکنولوژی‌ و ورود ابزار دیجیتالی مانند «یادگیری ماشین» (Machine Learning) و هوش مصنوعی، تاثیر به‌سزایی در ارتقای عملکرد نرم‌افراهای هوش تجاری خواهد داشت.